İnşaat firmalarının inşaat ruhsatı almadan yaptığı ‘maketten konut satışı’ olarak da bilinen konut satış türüdür. 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı’na göre bundan sonra ön ödemeli konut satışı yapamayacak ve tüketicilerin yaşayabileceği mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla bina tamamlama sigortası yaptıracaklar.
Maketten konut satışı
Ön ödemeli, maketten konut satışını yasaklayan tasarı ne zaman gündeme geldi?
4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağına göre yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamayacak. Tasarı, 30 Ekim 2013 günü TBMM Genel Kurulu’nda görüşüldü.
Ön ödemeli konut satışı nasıl gerçekleşiyor?
Maketten konut satışı olarak da bilinen ön ödemeli satışlarda, taraflar arasında tüketicinin taşınmazın satış bedelini önceden peşin veya taksitle ödemeyi, satıcının da bedelin tamamen veya kısmen ödenmesinden sonra taşınmazı tüketiciye devir veya teslim etmeyi üstlendiği sözleşme imzalanıyor.
Konut satışında neler değişecek?
Zaman zaman tüketiciler açısından problemlere neden olan maketten konut satışı için 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağında düzenlemelere yer veriliyor. Tasarıya göre, ruhsatsız konutların maketten satışı yasaklanıyor.
TBMM'de görüşmelerine bugün başlanacak tüketici yasa tasarısıyla inşaat firmaları, inşaat ruhsatı almadan maketten satış olarak da bilinen ön ödemeli konut satışı yapamayacak. Vatandaşın mağdur olmaması için konut yapan firmalar bina tamamlama sigortası yaptırmak zorunda olacak.
Konut finansmanı sözleşmelerine ve maketten konut satışı olarak da bilinen ön ödemeli konut satış sözleşmelerine ilişkin düzenlemelerin bulunduğu 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı 30 Ekim 2013’te TBMM Genel Kurulu’nda görüşüldü.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, ön ödemeli konut satışının yasaklanmasıyla ilgili neler söyledi?
İnşaat ruhsatı almadan maketten satış yapılmasını engellemek başta olmak üzere tüketicinin hayatını kolaylaştıran Tüketici Yasası 30 Ekim 2013 günü Meclis'te görüşülmeye başlanacak. Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı yasadaki yenilikleri anlattı.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, TBMM Genel Kurulu'nda bugün görüşülmeye başlanacak tüketici yasa tasarısıyla tüketicilerin daha ileri seviyede korunmasının sağlanacağını ve hak arama yollarının kolaylaştırılacağını belirtti. Yazıcı, tasarıyla getirilen yenilikleri şöyle anlattı:
BANKA ÜCRETLERİNE SINIR: Bankalar artık tüketicilerden istedikleri her ücreti değil, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile BDDK tarafından belirlenecek ücretleri alabilecek ve tüketicilere yıllık aidat gibi ücretler tahsil edilmeyen bir kredi kartı sunmak zorunda olacak.
BİLEŞİK FAİZE SON: Temerrüt hali de dahil olmak üzere, tüketici işlemlerinde bileşik faiz uygulamasına son verilecek.
MAKETTEN SATIŞA ÖNLEM: İnşaat firmaları inşaat ruhsatı almadan maketten satış olarak da bilinen ön ödemeli konut satışı yapamayacak ve tüketicilerin yaşayabileceği mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla bina tamamlama sigortası yaptıracaklar.
SÖZLEŞMELER DENETLENECEK: Bakanlık, bankacılık alanındaki sözleşmeler ile elektrik, su, doğalgaz gibi abonelik sözleşmelerini denetleyerek, tüketici aleyhine hükümler konulmasını engelleyecek.
SİGORTA ZORUNLULUĞU KALKACAK: Tüketici kredisi ve konut kredisinde tüketicinin isteği dışında sigorta yaptırılması uygulamasına son verilecek.
3 BİN LİRANIN ALTI TÜKETİCİ HAKEM HEYETİNE: Tüketici hakem heyetlerinin sayısı artırılacak, büyük ilçelerde birden fazla tüketici hakem heyeti kurulacak. Üç bin liranın altındaki anlaşmazlıklar mahkeme yerine doğrudan tüketici hakem heyetlerine götürülecek.
4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı, ön ödemeli (Maketten) konut satışı için ne diyor?
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ön ödemeli konut satışı
Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri
MADDE 40- (1) Ön ödemeli konut satış sözleşmesi, tüketicinin konut amaçlı bir taşınmazın satış bedelini önceden peşin veya taksitle ödemeyi, satıcının da bedelin tamamen veya kısmen ödenmesinden sonra taşınmazı tüketiciye devir veya teslim etmeyi üstlendiği sözleşmedir.
(2) Tüketicilere sözleşmenin kurulmasından en az bir gün önce, Bakanlıkça belirlenen hususları içeren ön bilgilendirme formu verilmek zorundadır.
(3) Yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamaz.
Şekil şartı
MADDE 41- (1) Ön ödemeli konut satışının tapu siciline tescil edilmesi, satış vaadi sözleşmesinin ise noterde düzenleme şeklinde yapılması zorunludur. Aksi halde satıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.
(2) Satıcı, geçerli bir sözleşme yapılmış olmadıkça tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez.
Teminat
MADDE 42- (1) Bakanlıkça belirlenen büyüklüğün üzerindeki projeler için satıcının ön ödemeli konut satışına başlamadan önce; kapsamı, koşulları ve uygulama esasları Hazine Müsteşarlığınca belirlenen bina tamamlama sigortası yaptırması veya Bakanlıkça belirlenen diğer teminat veya şartları sağlaması zorunludur.
(2) Bina tamamlama sigortası kapsamında sağlanan tazminat, teminat ve benzeri güvenceler iflas veya tasfiye masasına dâhil edilemez, haczolunamaz, üzerlerine ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz konulamaz.
Cayma hakkı
MADDE 43- (1) Tüketici, ondört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin ön ödemeli konut satış sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür.
(2) Taşınmazın kısmen veya tamamen bağlı krediyle alınması durumunda bağlı kredi sözleşmesi, sözleşmenin kurulduğu tarihte hüküm doğurmak üzere bu maddede öngörülen cayma hakkı süresi sonunda yürürlüğe girer. Konut finansmanı kuruluşu cayma hakkı süresi içerisinde tüketiciden faiz, komisyon, yasal yükümlülük ve benzeri isimler altında hiçbir masraf talep edemez.
(3) Satıcının aldığı bedeli ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi iade ettiği tarihten itibaren, tüketici on gün içerisinde edinimlerini iade eder.
Konutun teslimi
MADDE 44- (1) Ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren otuzaltı ayı geçemez. Kat irtifakının tüketici adına tapu siciline tescil edilmesiyle birlikte zilyetliğin devri halinde de devir ve teslim yapılmış sayılır.
Sözleşmeden dönme
MADDE 45- (1) Ön ödemeli konut satışında, devir veya teslim tarihine kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır. Sözleşmeden dönülmesi durumunda satıcı; konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile sözleşme bedelinin yüzde ikisine kadar tazminatın ödenmesini isteyebilir.
(2) Satıcı, yükümlülüklerini hiç ya da gereği gibi yerine getirmezse tüketiciden herhangi bir bedel talep edemez. Tüketicinin ölmesi veya kazanç elde etmekten sürekli olarak yoksun kalması sebebiyle ön ödemeleri yapamayacak duruma düşmesi ya da sözleşmenin yerine olağan koşullarla yapılacak bir taksitle satış sözleşmesinin konulmasına ilişkin önerisinin satıcı tarafından kabul edilmemesi yüzünden sözleşmeden dönülmesi hallerinde tüketiciden herhangi bir bedel talep edilemez.
(3) Sözleşmeden dönülmesi durumunda, tüketiciye iade edilmesi gereken tutar ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge, dönme bildiriminin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren en geç doksan gün içerisinde tüketiciye geri verilir. Satıcının aldığı bedeli ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi iade ettiği tarihten itibaren, tüketici on gün içerisinde edinimlerini iade eder.
Diğer hususlar
MADDE 46- (1) Sözleşme öncesi bilgilendirme, sözleşmenin zorunlu içeriği, tüketici ile satıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı ve sözleşmeden dönme ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.