Gelişen konut projeleri ile birlikte Otopark Yönetmeliği’nde bazı değişiklikler yapıldı. İşte yapılan o değişiklikler…
Otopark Yönetmeliği’nin amacı nedir?
Otopark Yönetmeliği’nin amacı; yerleşme yerlerinde araçların yol açtığı trafik sorunlarının çözümü için otopark yapılmasını gerektiren bina ve tesislerin neler olduğunu, otopark ihtiyacının miktar, ölçü ve diğer şartlarının tespit ve giderilme esaslarını, 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 5 inci maddesinde tanımlanan (ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümünü gösteren) imar planlarına uygun olarak düzenlemektir. İstanbul İl sınırları içerisinde uygulanır.
Otopark Yönetmeliği neden değişti?
Müteahhitler inşaat izni alırken bina projesinde otoparka da yer veriyor. Yapı Denetim Şirketi, Proje Müellifi ve Şantiye Şefi doğrudan sorumlu olduğu için inşaat sürecinde bir değişiklik yapılamıyor. Ancak inşaat tamamlanıp Yapı Kullanma İzin Belgesi (iskan) alındıktan sonra, yetkili kişilerin sorumlulukları ortadan kalkıyor. Suistimal de işte bu aşamada gerçekleştiriliyor. Otopark olarak ayrılan bu yerler daire veya dükkana dönüştürülüyor. O aşamadan sonra bu kanunsuzluğa belediyenin müdahale edebilmesi için, ya birilerinin ihbar etmesi veya bölgeden sorumlu mıntıka mühendisinin bizzat tesbit etmesi gerekiyor.
Otopark Yönetmeliği’ne göre otoparkların tanımı nedir?
Bina otoparkları: Bir binayı çeşitli amaçlarla kullanan gerçek ve tüzel kişilere ait ulaşım ve taşıma araçları için bu binanın içinde veya bu binanın bulunduğu parselde açık veya kapalı düzenlenen otoparkları,
Ada İçi Otoparkları: Elverişli yapı adalarında, gerektiğinde binaların arka bahçeleri de kullanılarak ve ada içlerinde, imar planlarında düzenleme yapılarak, ilgili parsellerin ortak kullanımına açılan açık ya da kapalı olarak düzenlenen otoparklardır.
Bölge otoparkları ve genel otoparklar: Bir şehir veya bölgenin mevcut ve gelecekteki şartları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak imar planları ile düzenlenen ihtiyaca göre açık, kapalı ya da katlı olarak belediyeler veya diğer kamu kuruluşları ve özel kişiler tarafından yapılan ve işletilen otoparklarıdır.
Birim park alanı: Bir aracın park etmesi için gerekli olan ve manevra alanları dâhil toplam park alanıdır.
Otopark kullanım kuralları nelerdir?
Binayı kullananların otopark ihtiyacının bina içinde veya parselinde karşılanması esastır. Binanın ihtiyacı olan miktardaki otopark alanları, Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtilen ortak alanlardan olup bu hali ile yönetilir.
Birim park alanı binek otoları için en az 20 m2, kamyon ve otobüsler için en az 96 m2’ dir.
İmar planı hazırlanırken parselinde otopark tesisi mümkün olmayan yerlerde otopark ihtiyacının karşılanması amacıyla bölge ve genel otopark yerleri belirlenir.
Aşağıda belirtilen bölgelerde yer alan parsellerde, otopark ihtiyacının parsel bünyesinde karşılanma zorunluluğu yoktur.
a) İmar planlarında, araç trafiğine kapatılmış yol veya yaya bölgelerinde kalan ve UKOME tarafından güzergâhında otopark giriş - çıkışına izin verilmeyen yollardan yüz alan parsellerde,
b) Arazinin jeolojik ve topoğrafik yapısı, yeraltı suyu seviyesinin yüksekliği veya parselin yola nazaran tabii zemininin çok düşük olması nedeniyle parselinde veya bina bünyesinde otopark tesisi mümkün olmayan parsellerde,
c) Yaya yollarından veya merpenli yollardan cephe alan ve başka yollardan araç giriş çıkışı mümkün olmayan parsellerde,
d) Eğimi %20’ten fazla olan imar yollarından cephe alan parsellerde,
e) Arazi yapısı nedeniyle %20’den fazla meyilli rampa ile otopark girişini gerektiren parsellerde,
f) Rampa boyu ve park etme düzeni yönünden boyutları elverişli olmayan parsellerde,
g) Ön bahçe mesafesi 3m. den az olan bitişik nizam parsellerde,
Bina bünyesinde veya parselinde otopark yeri aranmaz, bu Yönetmeliğe göre belirlenen otopark bedeli alınır.
Binaların ihtiyacı olan otopark alanının tamamının parsel veya bina bünyesinde karşılanamadığı durumlarda ise karşılanamayan otopark adedi kadar otopark bedeli alınır.
Otopark bedeli alınan parsellerin otopark ihtiyacının Büyükşehir Belediyesince karşılanması zorunludur.
Otopark ihtiyacının bir kısmı veya tamamı parselinde karşılanamayan binalarda, karşılamayan otopark miktarı, azami 250 metrelik yürüme mesafesinde (kamulaştırmaya konu olmayan imar parsellerinde) irtifak kurmak ve tapu kütüğüne şerh konulmak kaydıyla ve Encümen Kararı ile başka parselde çözülebilir.
Otoparkların giriş ve çıkışlarının yeterli olması ve bu giriş çıkışların iç ve dış trafiği aksatmayacak şekilde olması mecburidir. Otoparklarda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından çıkarılan İstanbul İmar Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine uyularak yangına karşı gereken önlemlerin alınması, özürlülerin kullanımına dönük düzenlemelerin yapılması zorunludur. Ayrıca, özürlülere ilişkin standartlar dâhil olmak üzere Türk Standartları Enstitüsü’nce hazırlanan ilgili tüm standartlara uyulur. Standartların bu Yönetmelikte belirlenen ölçü ve miktarlardan daha az olması halinde Yönetmelik hükümleri geçerlidir. Bu düzenin sağlanmasından ve yürütülmesinden idareler sorumludur.
Bu Yönetmelik ile Büyükşehir Belediyesine yetki verilen hususlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olmamak, bu Yönetmelik hükümlerine uyulmak şartıyla, uygulanacak şekli takdire, Büyükşehir Belediyesi yetkilidir. İmar planları veya Belediye Meclisi kararıyla bu Yönetmelik hükümlerine aykırı kararlar getirilemez.
Umumi bina ve bölge otoparkları ile genel otoparkların giriş-çıkış ve asansörlerine en yakın yerlerinde birden az olmamak şartıyla, her 20 park yerinden birinin özürlü işareti konularak özürlüler için ayrılması zorunludur.
Tek yönlü ana arterlerden otopark giriş çıkışı yapılabilir.
Ulaşım ağı, trafik akışı, trafik yoğunluğu ve özel durumlar nedeniyle otopark giriş çıkışı sağlanması uygun görülmeyen güzergâhlar aşağıda belirtilmiş olup, sadece parsellerin bu güzergâhlardaki cephelerinden otopark giriş çıkışı yapılamaz.
a) İmar planında yükseltilmiş veya viyadük olarak yer alan yollardaki parsel cephelerinden
b) Merpenli sokaklarda araçların ulaşmadığı kesimlerdeki parsel cephelerinden ve eğimi % 20’den fazla olan sokaklardaki parsel cephelerinden,
c) Mer’i İmar Planlarında yaya yolu ayrılmış ve UKOME kararı ile yayalaştırılması uygun görülen yollardaki parsel cephelerinden,
d) Hemzemin demiryolu geçitlerini kesen yollardan cephe alan ve demiryoluna 40 m kadar olan bölümdeki parsel cephelerinden,
e) Programlı sinyalize kavşaklara erişen yollardan cephe alan parsellerin uzak köşesi, sinyalizasyona 20 mt olan bölümlerdeki parsel cephelerinden,
Ulaşım ağı, trafik akışı, trafik yoğunluğu ve özel durumlar nedeniyle otopark giriş çıkışı sağlanması uygun görülmeyen aşağıdaki güzergâhlardan yüz alan parsellerden otopark giriş ve çıkışı yapılabilmesi için UKOME kararı alınması gerekmektedir.
a) D–100 Karayolundan yüz alan parsel cephelerinden,
b) Döner (Rotary) kavşak ve köprülü kavşak kolları boyunca yer alan parsel, cephelerinden, (Tam ve
Plansız alanlarda, otoparkın parselinde veya yapıda karşılanması zorunludur.
Genişliği 9 mt ve daha fazla olan yollarda, köşe başına 15 mt. (15 mt. Dâhil) mesafenin altında otopark giriş çıkışı düzenlenemez. Ada içi otoparklarının düzenlenmesinde bir parselden alınan alanın, parselde inşa edilecek yapının ihtiyacı olan otopark miktarı kadar olması durumunda, yapılacak yapıdan ayrıca otopark yeri ayrılması istenmez ve yapı payı dışında otopark bedeli alınmaz. Bu alanlar başka hiçbir amaçla kullanılamaz.
Bina otoparkları nasıl olmalıdır?
Otoparklar Yönetmeliği’ne göre bina otoparkları şöyle olmalı ya da olmamalıdır:
İhtiyacını öncelikli olarak bodrum katlarda karşılamak ve ön bahçe mesafesi gerisinde kalmak şartıyla; binaların arka ve yan bahçelerinde, tamamı tabii zemin altında ihtiyacı kadar veya daha fazla otopark yapılabilir, otopark giriş çıkışları ön bahçe mesafesi içinde sağlanabilir. Otopark rampası hiçbir koşulda parsel sınırı dışından başlatılamaz.
Binanın ihtiyacı olan otoparkını parsel veya bina bünyesinde karşılamak, otopark dışında hiçbir kullanım getirmemek, imar planı ve/veya İstanbul İmar Yönetmeliğinin öngördüğü bahçe mesafelerini korumak şartıyla ( tabii zemin altındaki bodrum katlarda ön bahçe mesafesi hariç diğer bahçe mesafeleri aranmaz ) bağımsız bölüm olarak bodrum ve zemin katlarında ticari amaçlı otoparklar yapılabilir. Söz konusu ticaret amaçlı otoparklar emsal hesaplarına dâhil edilir.
Ticaret amaçlı dışa dönük olarak kullanılan otoparklarda UKOME görüşü alınarak uygulama yapılacaktır. Bu otoparkların tavan döşemelerinde ve komşuya bitişik duvarlarında ses izolasyonu yapılması zorunludur.
Otoparkların düzenlenmesinde hangi ölçüler uygulanmalıdır?
a) Otopark rampası ve sirkülasyon yolları üzerinde yapılacak otopark tefrişlerinde, otopark tefrişinden sonra kalan mesafenin, minimum rampa genişliğini sağlaması zorunludur.
b) Otopark giriş kapısı genişliği net 2.75 mt. den az olamaz.
c) Otopark giriş kapısı yüksekliği net 2.00 mt. den az olamaz.
d) Otoparkların iç yüksekliği (kiriş altı da dâhil olmak üzere) hiçbir yerde net 2.00 mt’den az ve net 3.50 mt. den çok olamaz. Ancak bünyesinde atölye bulunduran binaların 1. otopark katı net yüksekliği en fazla 4.50 mt. olabilir.
e) Umumi otoparklarda rampa eğimi % 15’ten fazla olamaz. Umumi otoparklar haricinde, otopark ihtiyacını bünyesinde karşılayan binalarda otopark rampası eğimi %20’den fazla olamaz,
f) Otopark rampa genişliği 2.75’mt. den az olamaz.
g) Umumi otoparklarda yapılacak 90 derecelik dönüş verilen yollarda, küçük araçlar için giriş ve dönüş yolu genişlikleri toplamı 7.00 mt. den az olamaz. Umumi otoparklar haricinde bu ölçü 6.00 mt den. Az olamaz.
h) Otoparkların tefrişinde manevra alanı hariç, binek otoları için en az 5x2.50 mt.,kamyon ve otobüsler için en az 4 x 12 mt. Ölçüsü esas alınır.
Zemin veya bodrum katları ticaret olarak kullanılmayan konut alanlarında 8 metre ve daha fazla ön bahçe mesafesi olan parsellerde, bina ön cephesinden itibaren 3 metre dışında kalan kısım otopark alanı olarak düzenlenebilir.
Binaların yan bahçe mesafeleri içerisinde, bina cephesinden itibaren 3 metre dışında kalan kısım otopark alanı olarak düzenlenebilir.
Binaların arka bahçe mesafeleri içinde otopark yapılabilir. Arka bahçede otopark yeri yapılabilmesi için yan bahçe mesafesinin en az 3.00 m. olması veya binanın zemin katından en az 2.75 mt genişliğinde geçiş yolu düzenlenmesi şarttır.
Bahçede düzenlenecek olan otoparkların üstleri hiçbir şekilde kapatılamaz. Sivil Savunma Kanunu ve Sığınak Yönetmeliği gereğince binanın serpinti sığınağı olarak kullanılmak üzere ayrılmış bölümleri mülki amirin olumlu görüş vermesi halinde barış zamanında ilave otopark olarak kullanılabilir.
Ancak binanın ihtiyacı olan sığınak ve otopark mahallerinin ayrı ayrı düzenlenmesi zorunludur. Sığınakların ilave otopark olarak kullanılabilmesi için mimari projenin araçların giriş çıkış ve park etme düzeni açısından uygun olması gereklidir.
Binalarda oto asansörü yapılabilir. Ancak yangına karşı gereken tedbirlerin alınması, giriş-çıkışların yeterli olması, iç ve dış trafiği aksatmayacak şekilde düzenlenmesi zorunlu olup, uygulama projelerinin tasdik edilmesi aşamasında Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İtfaiye Destek Hizmetleri Müdürlüğü görüşü alınacaktır.
Oto asansörünün hizmet vereceği binalarda yedek elektrik jeneratörü bulundurulması ve yapı kullanma izni aşamasında bu asansörlerin ilgili idarelerin yetkili birimlerince çalışıp, çalışmadığının denetlenmesi ve buna göre yapı kullanma izninin verilmesi gerekmektedir.
Konut Sitelerinde ve konut kooperatiflerinde, sanayi ve depolama tesislerinde, kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalarda, halkın toplu kullanımına açık sinema, tiyatro vb. kültürel yapılarda, hastanelerde ve turistik otellerde otopark ihtiyacının bina bünyesinde veya parselinde karşılanması zorunludur.
Parsel üzerinde ağaç mevcut ise ağaç revizyonunun yapılması zorunlu olup, otopark yapılması amacı ile korunacak ağaçlara hiçbir şekilde zarar verilmeyecektir.
Otopark Yönetmeliği’nin tam metni için tıklayınız
Otoparkların zorunlu olduğu durumlar hangileridir?
