Kentli insanın doğayla tek bağlantısı olan alanlardır. İçinde konutlaşmaya izin verilmez; Park adı Fransızca’daki ‘Parc’ kelimesinden gelir.
Parkların gelişimi nasıl oldu?
Türk Dil Kurumu’nun park tanımı şöyledir: Bir yerleşme merkezinde halkın gezip hava alması için düzenlenmiş ağaçlı ve çiçekli büyük bahçelerdir. Fransızca parc kelimesinden dilimize gelen parklar genellikle trafiğe kapalı alanlardır.
İlk parklardan olan New York’ta yer alan Central Park; 19.yy’da kent yaşamında yaşanabilir alan yaratmak için yapılmıştır. Bu örnekte olduğu gibi park yapımı hız kazanmış ve daha sonra kent meydanları, yeşil kuşaklar gibi kent içinde yol veya bina olmayan hemen hemen her şeyi kapsayan, daha geniş ve birbirleriyle bağlantılı açık alan sistemleri olarak varlıklarına devam etmiştir.
Günümüzde yer alan parklar ise çocukların, gençlerin, yaşlıların eğlence ve dinlenme yeri olarak görülmeye başlamıştır. Köylerden, kasabalardan büyük kentlere göçün başlaması ile yükselen binalardan arta kalan yerlere, insanların nefes alabilme ve sosyalleşebilme olanakları için belediyelerce yapılmıştır.
Dünya üzerinde yer alan özel parklar hangileridir?
Snowdonia Milli Parkı (Britanya)
Snowdonia Milli Parkı – Britanya, Kruger Milli Parkı – Güney Afrika, Deosai Milli Parkı – Pakistan, Kakadu Milli Parkı – Avustralya, Iguazú Milli Parkı – Arjantin, Sagarmāthā Milli Parkı – Nepal, Madain Salih Tarihi Milli Parkı – Suudi Arabistan, Plitvice Gölleri Milli Parkı – Hırvatistan, Hortobágy Milli Parkı – Macaristan, Yedigöller Milli Parkı – Bolu, A.B.D, New York - Central Park, A.B.D, Phoenix - South Mountain Park, İngiltere, Londra - Hyde Park, Hollanda, Amsterdam – Vondelpark, Kanada, Vancouver – Stanley Park, Japonya, Tokyo - Ueno Park, Almanya, Münih - Englischer Garten, Meksika - Chapultepec Park, Şili, Santiyago - Metropolitan Park, Almanya, Berlin – Tiergarten.
Central Park (ABD)
Türkiye’de yer alan milli parklar hangileridir?
Yedi Göller Milli Park
Yozgat Çamlığı Millî Parkı, Karatepe-Aslantaş Millî Parkı, Kuşcenneti Millî Parkı, Soğuksu Millî Parkı, Uludağ Millî Parkı, Yedigöller Millî Parkı, Spil Dağı Millî Parkı, Kızıldağ Millî Parkı, Kovada Gölü Millî Parkı, Güllük Dağı Millî Parkı (Termessos), Munzur Vadisi Millî Parkı, Beydağları (Olimpos) Sahil Millî Parkı, Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı, Köprülü Kanyon Millî Parkı, Ilgaz Dağı Millî Parkı, Başkomutan Tarihî Millî Parkı, Göreme Tarihî Millî Parkı, Altındere Vadisi Millî Parkı, Boğazköy-Alacahöyük Tarihî Millî Parkı, Nemrut Dağı Millî Parkı, Beyşehir Gölü Millî Parkı, Aladağlar Millî Parkı, Altınbeşik Mağarası Millî Parkı, Dilek Yarımadası, Hatila Vadisi Millî Parkı, Honaz Dağı Millî Parkı, Kaçkar Dağları Millî Parkı, Kazdağı Millî Parkı, Karagöl Sahara Millî Parkı, Saklıkent Millî Parkı, Truva Tarihî Millî Parkı, Marmaris Millî Parkı, Küre Dağları Millî Parkı, Sarıkamış-Allahüekber Dağları Millî Parkı, Ağrı Dağı Millî Parkı, Gala Gölü Millî Parkı, Sultansazlığı Millî Parkı, İğneada Longoz Ormanları Millî Parkı, Tek Tek Dağları Millî Parkı, Yumurtalık Lagünü Millî Parkı, Nene Hatun Tarihi Milli Parkı.
Beydağları (Olimpos) Milli Parkı
Park ve Bahçeler Genel Müdürlüğü’nün görevleri nelerdir?
- Büyükşehir Belediyesi sorumluluk ve yetki alanında bulunan park, bahçe, çocuk bahçesi, park sahaları, yaya bölgeleri ve yeşil alan olarak tesis edilecek yerleri tespit eder ve buraların kamulaştırma tekliflerini yapar.
- Yeni yeşil alanlar yapar,yaptırır.
- Mevcut Park ve Yeşil Alanların bakım ve onarımlarını yapar, yaptırır.
- Yeşil Alanların yapımında ve bakımlarında ihtiyaç duyacağı gerekli bitkisel materyali temin eder ve bu amaçla fidanlıklar, seralar kurar ve işletir.
- Yapı Bölgesi tanzim eder ve şehrin estetiği için süsleyici materyalleri (çiçeklik, havuz vb.) uygular.
- Ana ulaşım yolları, meydanlar, köprülü kavşaklar, tarihi eserler ve ören yerleri, park, bahçe ve yeşil alanlar ile tünellere ait aydınlatma sistemlerinin bakım, onarım ve yenileme çalışmalarını yapar, yaptırır.
- Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları konusunda araştırma ve geliştirme çalışmaları yapar.
Yeşil alan bakım ve yapım çalışmaları nasıl yapılmaktadır?
1. Yeşil alan yapımı: Arazi tesviyesi, sulama tesisatı, elektrik tesisatı, bitki dikimi, çim ekimi ve donatı elemanları.
2. Yeşil alan bakımı: Çim biçimi, temizlik, çapalama, gübreleme, sulama, budama ve zararlılarla mücadele.
Park ve Bahçeler Müdürlüğü Çalışma Yönetmeliğinde müdürlüğün görevleri nasıl tanımlanmıştır?
Park ve Bahçeler Müdürlüğü Çalışma Yönetmeliği 7.maddesinde müdürlük görevlerini şu şekilde sıralamıştır:
1) Düzenlemesi yapılacak alanların cinsini belirlemek (kavşak, orta refüj, gezinti alanları, çocuk oyun alanları v.b.)
2) Sahaların tanzimi için gerekli etüt proje, detay planlarını ilgili müdürlüklerle birlikte koordineli bir şekilde çalışarak, arazi üzerinde tatbikini yapmak veya yaptırmak.
3) Gerekli araştırma geliştirme ve projelendirme bürosu veya müşavir kuruluşlarıyla her türlü kentsel tasarım ve peyzaj uygulama projeleri hazırlanması ve uygulanmasını yapmak, yaptırmak.
4) Park, bahçe, koru, yeşil alanlarda düşünülen fiziki ve mimari yapılaşma için görüş bildirmek ve etüt etmek.
5) Belediye sınırları dahilinde yeşil alanların bitkilendirilmesi ve düzenlenmesi çalışmaları için gerekli çalışmaları yapılmak.
6) Halkın ağaç ve çiçek sevgisini geliştirmek amacıyla bayramlar, festivaller, sergiler, eğlence ve yarışmalar yapılmasına yardımcı olmak.
7) Halkın park ve bahçeler konusunda çeşitli dilek, talep ve şikayetini inceleyerek gerekli araştırma ve çalışmaları yaptıktan sonra gerekli aydınlatıcı bilgileri vermek.
8) Park ve Bahçeler Müdürlüğü için gerekli ihtiyaçları tespit etmek ve gereken malzemeleri temin etmek.
9) Park ve Bahçeler Müdürlüğü çalışmaları ile ilgili olarak gerekli kuruluşlarla temasa geçip işbirliği yapmak.
10) Düzenlenen park, bahçe ve dinlenme alanlarının su ve elektrik tesisatını hazırlamak veya hazırlatmak, İSKİ, TEDAŞ vs. İdarelerine başvurup yapılan tesisatlarını açtırılmasını sağlamak.
11) Park ve yeşil alan düzenleme çalışmaları için gereken bitkisel toprak ve gübre temin etmek.
12) Fidanlıklardan fidan temin etmek ve bunların dikimi ve bakımını yapmak.
13) Çim ekimi, biçimi ve bakımı işlerini yürütmek.
14) Tüm yeşil alanların sulanmasını sağlamak, ağaçların sulanması için periyodik bir program hazırlayıp uygulamak.
15) Budama zamanı ağaçların budanması, kuruyanların kesilmesi, devrilenlerin kaldırılması gibi bakım çalışmalarını yürütmek.
16) Bitki hastalık ve zararlılarına karşı zirai mücadele etmek.
17) Çevreyi tertiplemek, kafes tel veya panel çit ve değişik ebatta borular kullanarak bu alanları koruma altına almak.
18) Parklara konacak oyun aletlerinin, bankların, piknik masalarının hazırlanması ve konacak yerlere naklini sağlamak, monte etmek, bozulanların tamir işini yapmak.
19) Parklarda ve yeşil alanlarda hizmetlerin devamlılığını sağlamak amacıyla boyama, kaynak işleri, çim biçme, temizlik yapma, sulama vs. bakım ve onarım çalışmaları yapmak.
20) Park ve bahçelerin korunmasına, malzemelerin bulundurulmasına yarayacak bekçi kulübeleri yapmak veya
yaptırmak.
21) Bölgemizde müdürlüğümüz çalışmaları ile ilgili faaliyetlerde bulunan müteahhitlerin çalışmalarını denetlemek.
22) Halkın yeşil alan, orta refüj ve kavşaklarda yapmış oldukları tahribatları zabıt varakası değerlendirilerek bir rapor hazırlayıp tahribat yapanlardan masrafların temini yönünde çalışma yapmak.
23) Müdürlüğümüz ile ilgili ihtiyaç duyulan araç, gereç ve makinelerin tespiti ile alım ve bakımını yapmak, mevcut araç ve makineleri çalışır halde bulundurmak.
24)Yıllık bütçesini ve yatırım planlarını hazırlamak.
25) Müdürlük personeli ile ilgili hizmetleri yürütmek, hizmet içi eğitim kursları açmak ve seminerler düzenlemek.
26) Alım, hizmet ve yapım ihale dosyalarını hazırlamak.
27) Konusu itibarı ile Park ve Bahçeler Müdürlüğünün sorumluluk alanına girmeyen ancak uygulanması ile sorun yaratacağı anlaşılan hususların tespiti halinde telafisi için ilgili müdürlüğü bilgilendirmek.
28) Belediye Meclisi ve Belediye Encümeninin 1580 sayılı yasaya uygun ve müdürlük çalışmaları ile ilgili aldığı kararları uygulamak
29) Belediye Meclisi ve Encümenine çalışmalar ile ilgili teklif hazırlamak ve makamın onayına sunmak.
30) Personelin yazışmalarını yapmak ve talep etmek.