Üsküdar ilçesine bağlı bir semttir. Fethi Paşa Korusu ve Tekel Tütün Deposu, Paşalimanı Semti sınırları içinde bulunmaktadır.
Paşalimanı, Üsküdar, İstanbul...
Paşalimanı Semti nerede?
İstanbul’un Anadolu yakasındaki ilçesi Üsküdar’ın sahil semtidir. Paşalimanı Semti, Üsküdar’daki Paşalimanı Caddesi üzerine kuruludur. Sultantepe Mahallesi ile Kuzguncuk Mahallesi arasında kalmaktadır…
Fethi Paşa Korusu bu semt sınırları içinde bulunmaktadır.
Paşalimanı Caddesi nerededir?
Paşalimanı Caddesi, Üsküdar'da iskelesindeki Mihrimah Sultan Camii önünden başlar, Kuzguncuk Camii'nde son bulur. Uzunluğu 1329,5 metredir.
Cadde üzerinde Sözbir Royal Otel, Silahtar Abdurrahman Ağa Camii, Fethi Paşa Korusu Sahil girişi ve Tekel Tütün Deposu bulunmaktadır.
Abdurrahman Ağa Camii’nin (Paşalimanı Camii) özellikleri nelerdir?
Bu cami Üsküdar Meydanı'ndan Kuzguncuk'a giden asfaltın sağındaki ambarlardan ve eski karakol binasından sonra gelir. Cami Sultan III. Mustafa'nın silahtarı Abdurrahman Ağa tarfından H.1180 tarihinde yaptırılmış, daha sonra II. Mahmut tarafından 1248 tarihinde bugünkü şekli verilmiştir. Duvarları kesme köfeki taşından ahşap çatılı ve kargir minareli caminin son cemaat mahalli ahşaptır. Caminin çok yakınındaki Hüseyin Avni Paşa çeşmesinin üst yarafında bir zamanlar tesis edilmiş olan Bektaşi tekkesinden de hiçbir iz kalmamıştır. Caminin hünkar mahfeline ait taş basamakların 1965 tarihinde kaldırıldığı kaydedilmiştir. Cami en son 1995 yılında tamir ettirilmiştir.
Paşalimanı’nın adı Öküz Limanı mıydı?
Paşalimanı’na Öküz Limanı denildiğiyle ilgili bölüm şöyle;
Kaya Sultan Sarayı (Piyale Paşa Sarayı): Saray, Sultantepe'de ve bu tepenin Boğaziçi'ne bakan yüksek sırtlarında ve Mihrimah Sultan Sarayı'nın yanında idi. Evliya Çelebi kıymetli Seyahatname'sinde: "Nakkaş Paşa Bahçesini geçip Öküz Limanı'ndan sonra Kaya Sultan Sarayı ve Bağı geçilerek büyük Üsküdar'a gidilen bir cadde vardır." demektedir. Öküz Limanında, Sokolluzâde İbrahim Hanzâdeler'in güzel bahçeleri ve yalıları vardı. Bu ifadede adı geçen Öküz Limanı, bugün Paşalimanı ismiyle anılmakta olup Abdurrahman Ağa Camii'nin ön tarafındaki deniz kısmıdır. Daha geniş bilgi için Serasker Hüseyin Avni Paşa Çeşmesi bahsine bakınız. Mihrimah Sultan Sarayı, Yeni Dünya Sokağı ile İmam Hüsnü Sokağı arasında ve Boğaziçi'ne bakan bir mevkide idi. Bu her iki sokak bugün de bir büyük bahçe duvarına dayanarak son bulmaktadır. Bu duvarın başladığı yer ile Şemsi Efendi Sokağı arasındaki geniş ve ağaçlı alan Kaya Sultan Sarayı'nın yeri idi. Bu yerde, Mihrimah Sultan Sarayı'nın arsasında olduğu gibi hâlâ tonoz bakiyeleri ve kemerler görülmektedir. İmam Hüsnü Sokağı'nın duvara yakın bir yerinde ve sol tarafta bir Ayazma bulunmaktadır.
Tosun Paşa ve Paşalimanı arasındaki bağ nedir?
Tosun Paşa Konağı: Haremli selâmlıklı bu büyük ve muhteşem konak, Büyük İhsaniye semtinde, Tosun Paşa Sokağı, Köprülü Konak Sokağı, eski Çit yeni Neyzenbaşı Halil Can Sokağı ve Şerif Bey Çeşmesi Sokağı ile çevrili geniş bir alanı kaplayan bahçe içinde idi. Konağın ön tarafında meşhur Üsküdar Sarayı, Tosun Paşa Sokağı başında 1206 (1791) tarihinde Hibetullah Sultan adına yaptırılan mermer çeşme, Çit Sokağı üzerinde 1186 (1772) tarihinde vefat eden Şeyh Salih Efendi Türbesi, 1178 (1764) tarihinde yaptırılan Hatice Sultan Çeşmesi, ünlü Köprülü Konak ve Neyzenbaşı Halil Can Sokağı ile Şerifbey Çeşmesi Sokağı'nın birleştiği yerde ve ikinci sokağın sağ köşesinde ahşap, iki katlı Neyzenbaşı Halil Can Bey'in evi bulunuyordu. Tosun Paşa Konağı'nın selâmlık dairesi, 1918 tarihinde çıkan ve İhsaniye'nin büyük bir bölümünü yakan, yangın sırasında yanmıştır. Diğer bölümü ise 1919 senesi yok olmuştur. Burhan Felek Bey, İhsaniye yangınını anlatırken "Tosun Paşa'nın arsasındaki şemsiye fıstığı dediğimiz büyük fıstık ağacının" tutuşması ile bütün İhsaniye yandı demektedir. Tosun Paşa Sokağı tarafında bulunan ve konağın su ihtiyacını gideren tonoz çatılı haznesi bugün de mevcuttur. Konağın sahibi Harputlu Tosun Paşa, mutasarrı şıklarda bulunmuş bir Osmanlı Devleti veziridir. Mithat Paşa'nın ablası Sıdıka Hanım ile evlenerek onun eniştesi olmuş ve 1299 (1882) tarihinde ve Mithat Paşa'dan evvel, mutasarrıf olarak bulunduğu Maraş'ta vefat etmiştir. Eşi Sıdıka Hanım da, 1918 tarihinde bu konak civarındaki bir konakta vefat ederek, Paşalimanı'ndaki Abdurrahman Ağa Camii hazîresine gömülmüştür. Tosun Paşa, Gelibolu Mutasarrıfı iken "Emrü Ferman-ı ma'delet ünvan-ı Hazret-i cihanbâni mucibince Dersaâdet'e (İstanbul)" gelmiş ve kendisine 11 Cemaziyelâhir 1289 (15-Ağustos- 1872) tarihinde Üsküdar Mutasarrışığı görevi verilmiştir. Koşuyolu'nun sağ tarafında, bugün Polis Prevantoryumu olarak kullanılan muhteşem köşkün sahibi Direktör Ali Bey (1844-1898), Üsküdar Mutasarrıfı bulunan Tosun Paşa'yı alaya almak ve onu küçük düşürmek için Tosun Ağa isimli bir tiyatro eseri yazmıştı. Bu eser, tiyatro tarihimizde belirli bir kimseyi alaya alan ilk eserdir. Tosun Paşa'nın vefatından sonra köşk, oğulları Tevfik ve Sedad Beyler'in tasarrufuna geçmiştir. (Kaynak: Üsküdar Belediyesi)