Düşük hava sıcaklıklarında ya da acele harç ve beton işlerinde katılaşmayı hızlandırmak üzere kullanılan katkıdır.
Priz hızlandırıcı nedir?
Beton dökümü öncesi alınacak önlemlerden biridir: Priz hızlandırıcı ve suyun donma noktasını düşürücü katkılar(antifriz) kullanılmalıdır. Ayrıca hava sürükleyici katkı kullanılması da faydalıdır.
Priz süresini hızlandırıcı katkılar nelerdir?
Betonda sonlama, kalıp sökme gibi işlemlerinin daha kısa sürede gerçekleştirilmesi; erken yüksek dayanım elde edilmesi ve soğuk havalarda beton dökülmesi gibi amaçlarla kullanılırlar. Hızlandırıcı etkilerini çimentoların ana bileşenlerinden olan C3S’in hidratasyon hızını artırarak gösterirler. Hızlandırıcı katkılar kullanıldığında betonun taşıma, yerleştirme ve sıkıştırma gibi işlemleri için gereken sürenin de kısalacağı unutulmamalıdır. Dolayısıyla, söz konusu işlemler için iyi bir zaman programlaması gerekir. Bazı priz süresini hızlandırıcı katkılar klor iyonları içerir. Klor betonarme donatılarının paslanmasını hızlandırdığından bu tür katkıları kullanmak zararlı olabilir.
Priz hızlandırıcı katkının etkileri nelerdir?
- Prizi hızlandırmak,
- Hidratasyon ısısını artırmak,
- Erken-yaş dayanımını artırmak,
- Antifriz katkı aslında bir nevi priz hızlandırıcı katkıdır,
- Priz hızlandırıcı olarak kalsiyum klorür kullanılması priz açısından iş görmesine rağmen donatılı betonda korozyona neden olur. Bu nedenle kullanılmaması ya da zorunlu durumda limitli(en fazla çimento kütlesinin %2’si) kullanılması tavsiye edilir,
- Hava sürükleyici katkı kullanımı özellikle donma-çözünme etkisinin hakim olduğu yerlerde mutlaka gerekmektedir. Hava sürükleyici katkı kullanımı ile betonda kontrollü boşluk oluşumu sağlanır ve beton içinde donma-çözünme etkisi ile suda oluşacak hacimsel genleşmelere karşı tolerans artar,
- Mineral katkı kullanımı soğuk havada tercih edilmez. Çünkü mineral katkılar beton da prizi geciktirdiği gibi açığa çıkan hidratasyon ısısını düşürürler.
Priz hızlandırıcı katkıların (TS EN 934-2, Ç6) özellikleri nelerdir?
Karışımın plastik halden katı hale geçmeye (prizin) başlama süresini kısaltan kimyasal katkılardır. Aşırı soğuk (<5°C), yüksek rutubetli (>%80), sert rüzgârlı (>25 km/h) bölgelerdeki inşaatlarda kullanılır.
Kullanımı :
Katkı Dozajı: %1 – 2, (Örneğin: C=350 kg/m3 için 3,5 – 7 kg/m3)
TS EN 934-2 Ç6’ya Göre Beklenen Performans Özellikleri:
Priz Başlangıcı:
Katkılı > 30 dk (20°C’de)
Katkılı < %60 Katkısız (5°C’de)
Dayanım Artışı:
28 gün: Katkısız: %100 Katkılı Beton: > %80
90 gün: En az 28 günlük değer
Priz hızlandırıcıların kullanım amacı nedir?
Priz hızlandırıcı katkı maddeleri, özellikle soğuk hava şartlarında taze betonun hidratasyonunu çabuklaştırıp hızla priz almasını sağlamaktadırlar. Priz süresini kısaltmak için kullanılırlar. Bu sınıftaki katkılar, ilave edildikleri beton karışımlarında çimento ve su reaksiyonunu hızlandırarak, agregayı bağlayan jel oluşum hızını artırırlar ve buna bağlı olarak hidratasyon ısısının açığa çıkması nedeniyle soğuk havalarda betonun don etkisinden korunmasında yardımcı olurlar.
Priz hızlandırıcıların avantajları nelerdir?
Soğuk hava koşullarının betonun dayanım kazanması üzerindeki olumsuz etkilerini gidermesine yardımcı olur.
Betonun kür süresini kısaltır.
Kalıpların bir an önce sökülmesine olanak sağlayarak kalıp çevrim hızını artırır.
Erken priz süreleri sağlanmasını olanaklı kılar.
Priz hızlandırıcı kullanımında dikkat edilmesi gereken konular neler?
Priz hızlandırıcılar kullanıldığında hızlandırma etkisinin çimentonun cinsine-dozajına, ortam sıcaklığı ve nemine, betonun-şerbetin kıvamına bağlı olarak değişkenlik gösterebileceği unutulmamalıdır.
Betonun taşınma, yerleştirilme işlemleri planlanırken priz süresinin kısalacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
Soğuk hava koşullarında yapılan çalışmalarda priz hızlandırıcı katkı kullanmak, betonun korunmasına / kürlenmesine gerek olmadığı anlamı taşımaz. Istenen etkinin sağlanması için betonun ısı enerjisi uygun bir şekilde korunmalıdır.