Ermeni Cemaati ile Vakıflar Genel Müdürlüğü arasında paylaşılamayan han. Ermeni mimar Hosep Aznavour’un eseri olan han, Emniyet Müdürlüğü olarak da kullanılmış; sağcı ve solcu aydınlarda kötü bir anı bırakmıştır. Otel olmak üzere ihaleye çıkarıldığı öne sürülmüştür.
Sansaryan Han
Sansaryan Han binasının özellikleri nelerdir?
İstanbul Eminönü Hamidiye Caddesi Mimar Kemalettin sokağa cepheli olarak 1895 yılında mimar Hosep Aznavour tarafından inşa edilmiştir. Bina uzun yıllar İstanbul Emniyet Müdürlüğü olarak kullanılmıştır. Bu binada Türkiye’nin sağcı ve solcu aydınları her ihtilal döneminde bodrum katındaki tabutlarda uzun yıllar işkence görmüştür. Daha sonra bu bina İstanbul Adliyesi’nin Hukuk Mahkemeleri olarak kullanılmıştır. Şu anda Ermeni Cemaati ile Vakıflar Genel Müdürlüğü arasında paylaşılamamaktadır. Bina biri bodrum olmak üzere altı katlıdır. Binanın girişinde büyük bir iç avlu ve aydınlık vardır. Merpenler ve koridorlar bu merkezi aydınlık etrafında toplanmıştır. Bina kagir olarak yapılmıştır.
Sansaryan Han, ne zaman ihaleye çıkarıldı?
05 Temmuz 2013 tarihli Radikal Gazetesinin haberine göre; Türkiye ile Ermeni Patrikliği arasında dava konusu olan Sanasaryan Han için ihale duyurusu yayınlandı
Haftalık Agos Gazetesi ’nin bugün (5 Temmuz) çıkan sayısında genel yayın yönetmeni Rober Koptaş imzalı çarpıcı bir manşet yer alıyor. “Sanasaryan’da ihale tezgahı” başlıklı haber , Türkiye Ermenilerinin gasp edilen en önemli mülklerinden biri olan Sanasaryan Han’ın iade davası sürerken bir ihaleyle 20 yıllığına kiralanmak istendiğini ortaya çıkarıyor. Agos’un Koptaş imzalı haberi şöyle: “Sanasaryan Han, Ermeni Patrikliği’nin açtığı iade davası sürdüğü halede ihaleye çıkarıldı. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ihale duyurusu Resmi Gazete’de yayınlandı. 18 Temmuz’da yapılacak ihaleyle hanın kullanım hakkının 50 yıllığına Patrikhane’ye verileceği söylentisi de şimdilik ortadan kalkmış oldu. 11 milyon 660 bin lira onarım bedeli belirlenen bina, 20 yıllığına kiralanacak. İlk yıl için 120 bin lira kira bedeli biçilen Sansaryan Han’ın restorasyonu 18 ayda tamamlanacak. Patrikhane Emlak Komisyonu üyesi Şahin Gezer duruma tepki göstererek, “Bu vakfın mütevelli heyeti başkanı günün patriğidir. Vakıf yöneticisiz değildir ve bu vakıf fakir çocukların daha iyi eğitim alması için kuruldu” dedi. Mıgirdiç Sanasaryan’ın 1895’te yaptırdığı yönetim hakları Ermeni Patrikliği’ne bırakıldı. Patriklik kayıtlarında hanın 1909’a ait tapu kaydı bulunuyor.
Sansaryan Han, İstanbul Valiliği’nin kayıtlarında nasıl görünüyor?
www.istanbulkulturenvanteri.gov.tr adresindeki İstanbul Kültür Mirası ve Kültür Ekonomisi Envanteri’nde Sansaryan Han adına şu bilgiler yer alıyor;
Env. No: EM_243_102
Adı: SANSARYAN HAN
Türü: -Han
Kültür Dönemi: Osmanlı
Yapım Tarihi: 19.YY
Fiziksel Özellikler
Taşıyıcı Sistem: Yığma -Taş - Düz
Cepheye İlişkin Malzeme: Taş
Cephe Özellikleri: CEPHE SIVA ÜZERİ YATAY FUGALIDIR. SİMETRİK YAPININ ORTASINDA GİRİŞ KAPISI VE KAPININ DAR SAÇAĞI YER ALMAKTADIR. HER KAT SİLME İLE 2.KAT İSE KORNİŞ İLE SONLANIR. YAPININ ORTASINDA, 2.KAT SONUNDA ÜÇGEN FORMDA BEZEMELİ ARMA BULUNMAKTADIR. ZEMİN KAT PENCERELERİ BASIK KEMERLİ, DİĞER TÜM PENCERELER İSE DİKDÖRTGEN FORMDADIR. 1.KAT PENCERELERİ ÜÇGEN ALINLIĞA, 2.KAT İSE DÜZ ATKIYA SAHİPTİR. PENCERE ARALARINDA ÜZERİ FUGALI SÜTUN ŞEKLİNDE PİLASTIRLAR BULUNMAKTADIR.
Teknik Donatı: Elektrik, Su, Kanalizasyon, Isıtma
Sağlamlık Durumu: Orta
Yakın Tarihli Onarım: Hayır
Plan Özellikleri: ZEMİN + 2 NORMAL + 1 İLAVE KATLI İÇ AVLULU PLAN ŞEMALI NEOKLASİK
YIĞMA BİNA
Cephe Devşirme Malzeme: Görülmedi
Cephe Bezeme Özelliği: TAŞ SÜSLEME
Diğer Özellikler
Özgünlük Durumu (Fiziksel): Az Değişmiş
Mimari Uslup: NEOKLASİK
Kullanım Durumu
Günümüzdeki İşlevi: EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ BİNASI
Mal Sahibi: Kamu
Bak. Sor. Kuruluş: Kamu
Yapan Mimar: AZNAVUR HOVSEP
Resmi Kayıtlar
Tescil Durumu: Tescilli
Sansaryan Han, otel mi oluyor?
CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, Sanasaryan Han'ın otel yapılacağı iddiaları ile ilgili olarak Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik tarafından yazılı olarak cevaplandırılması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na soru önergesi sundu.
24 Temmuz 2013 tarihli haberlere göre; CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, TBMM Başkanlığı'na sunduğu soru önergesi şöyle;
"Türkiye Ermenilerine ait olan ancak Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün elinde bulunan tarihi Sansaryan (Sanasaryan) Han’ın bir ihaleyle 20 yıllığına kiralanmak istendiği basına yansımıştır. Agos Gazetesi’nin haberine göre Sanasaryan Han’ın iade davası sürerken kiralanmak istenmektedir. Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Rober Koptaş’ın konuyla ilgili haberinde şu ifadelere yer verilmiştir: “Sanasaryan Han, Ermeni Patrikliği’nin açtığı iade davası sürdüğü halde ihaleye çıkarıldı. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ihale duyurusu Resmi Gazete’de yayınlandı. 18 Temmuz’da yapılacak ihaleyle hanın kullanım hakkının 50 yıllığına Patrikhane’ye verileceği söylentisi de şimdilik ortadan kalkmış oldu. 11 milyon 660 bin lira onarım bedeli belirlenen bina, 20 yıllığına kiralanacak. İlk yıl için 120 bin lira kira bedeli biçilen Sansaryan Han’ın restorasyonu 18 ayda tamamlanacak.
Ermeni Patrikhanesi hanın önce 3. Şahıslara devredilmemesi için mahkemeye başvuru yapmıştı. Başvuru sonrasında da tedbir kararı alınmıştı. Patrikhane daha sonra hanın kiralanmaması için de mahkemeye başvurdu. Ancak 19 Temmuz 2013 tarihinde basına yansıyan haberlere göre mahkeme hem başvuruyu reddetti hem de tedbiri kaldırdı.
Bu bağlamda;
1- Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün tarihi Sanasaryan Han veya kamuoyunda bilinen ismiyle Sansaryan Han’ı kiralamak üzere ihale açmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Vakfın bu adımının arkasında sizin herhangi bir kararınız veya talimatınız olmuş mudur?
2- Sansaryan Han’ın otel yapılacağı iddiaları gerçeği yansıtmakta mıdır? Tarihi bir yapının ticari amaçla kullanıma açılması hangi etik değerlerle örtüşmektedir?
3- Ermeniler açısından manevi önemi bulunan böylesi bir tarihi yapının Ermeni Patrikhanesi’ne iadesi talep edilmektedir. Siz bu talebi yerine getirmek üzere herhangi bir çaba gösterecek misiniz?
4- Söz konusu Han’ın üçüncü şahıslara kiralanması için ihaleye çıkarılmasının 1915’in yüzüncü yıldönümü olan 2015’in arifesinde gerçekleşmesi rastlantı mıdır?
5- Sansaryan Han dâhil olmak üzere sayısız vakıf mallarının iadesi için çeşitli girişimler, talepler gündeme gelmektedir. Vakıf mallarının iadesi için ne tür çalışmalar yapıyor veya yapmayı düşünüyorsunuz? Bu konuda herhangi bir faaliyetiniz bulunmakta mıdır?"