SED nedir? Kentsel dönüşüm projelerinde getirilecek SED raporları ne için hazırlanır?
SED; Sosyal Etki Değerlendirme çalışmaları oluyor. Bu çalışmalar neticesinde hazırlanan SED raporlarının kentsel dönüşümde zorunlu olması için Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu ve Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi verildi.
Kanun teklifinde kentsel dönüşüm projelerindeki yaşam ve mekâna olan olumsuz etkinin azaltılması, taraflar arasında uzlaşma mekanizmalarının geliştirilmesi için Sosyal Etki Değerlendirme (SED) raporları hazırlanması gerektiği belirtildi.
Gerekçede "SED raporları; özellikle projeden olumsuz etkilenen varlıklar (PEV) ile projeden etkilenen insanlar (PEİ) için olumsuz etkilerin azaltılması yönünde öneriler geliştirmelidir." ifadelerine yer verildi.
Büyükşehir Belediyesi Kanununa eklenen madde:
MADDE ,11/A- Büyükşehir içindeki alt yapı, ulaştırma, kent planlaması ve imar hizmetlerinin yürütülmesinde ve bu alanlara ilişkin proje düzenlemelerinde, bunların toplumsal etkilerini ölçmek üzere Sosyal Etki Değerlendirmesi yapılması zorunludur. Sosyal Etki Değerlendirmesi raporları, hemşehrilerin ve kentsel mekânların proje ve hizmetlerden olası etkilenme düzeyini, olumlu ve olumsuz etkileri birlikte gözetecek biçimde içerir. Raporların hazırlanmasında, i sivil toplum kuruluşları, demokratik kitle örgütleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversiteler ve hemşehri örgütlenmelerinin katılımı esastır. Sosyal Etki Değerlendirmesi raporlarını hazırlamak üzere kurulacak raporlama kurullarının üyeleri, kent konseyleri tarafından belirlenir.
Sosyal Etki Değerlendirmesi raporları, kamuya açık olup büyükşehir belediyesince basım-yayım yoluyla hemşehrilerin bilgisine sunulur. Bilgiye sunma tarihini izleyen iki ay içinde raporlar, büyükşehir belediye meclisinde okunur ve rapor üzerinde görüşme açılır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, bu maddenin yayımı tarihini izleyen altı ay içinde İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca birlikte çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.”
Belediye Kanununa eklenen madde:
“Sosyal Etki Değerlendirmesi
MADDE 14/A- Belediye sınırları içindeki alt yapı, ulaştırma, kent planlaması ve imar hizmetlerinin yürütülmesinde ve bu alanlara ilişkin proje düzenlemelerinde, bunların toplumsal etkilerini ölçmek üzere Sosyal Etki Değerlendirmesi yapılması zorunludur. Sosyal Etki Değerlendirmesi,: bu Kanunun 13 üncü maddesinde düzenlenen hemşehri hukuku ilkelerine
uygun biçimde uygulanır.
Sosyal Etki Değerlendirmesi raporları, hemşehrilerin ve kentsel mekânların proje ve hizmetlerden olası etkilenme düzeyini, olumlu ve olumsuz etkileri birlikte gözetecek biçimde içerir. Raporların hazırlanmasında, sivil toplum kuruluşları, demokratik kitle örgütleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversiteler ve hemşehri örgütlenmelerinin katılımı esastır. Sosyal Etki Değerlendirmesi raporlarım hazırlamak üzere kurulacak raporlama kurullarının üyeleri, belediye meclisi tarafından belirlenir.
Sosyal Etki Değerlendirmesi raporları, kamuya açık olup belediye başkanlığınca basın-yaym yoluyla hemşehrilerin bilgisine sunulur. Bilgiye sunma tarihini izleyen iki ay içinde raporlar, belediye meclisinde okunur ve rapor üzerinde görüşme açılır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, bu maddenin yayımından altı ay içinde İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca birincri yönetmelikle düzenlenir.”
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanununa eklenen madde:
“(10) Bu Kanûn kapsamında yapılacak uygulamalar, Sosyal Etki Değerlendirmesi esas alınarak yürütülür. Sosyal Etki Değerlendirmesi raporlarının, başta yapı mâlikleri olmak üzere hemşehrilerin ve kentsel mekânların kentsel dönüşüm uygulamalarından olası etkilenme düzeyini, olumlu ve olumsuz etkileri birlikte gözetecek biçimde içerir. Sosyal Etki Değerlendirmesi Raporlarının hazırlanmasında, yapı mâlikleri ile sivil toplum kuruluşları, demokratik kitle örgütleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversiteler ve hemşehri örgütlenmelerinin katılımı esastır. Sosyal Etki Değerlendirmesi raporlarını hazırlamak üzere kurulacak raporlama kurullarının üyeleri, ilgili belediye meclisleri tarafından belirlenir. Sosyal Etki Değerlendirmesi raporları, kamuya açık olup Bakanlığa sunulur. Bakanlık, kentsel dönüşüm uygulamasına başlamadan önce Sosyal Etki Değerlendirmesi raporunda belirlenen risk unsurlarına ilişkin olarak alınacak önlemleri içeren bir rapor hazırlar ve bu raporu kentsel dönüşüm uygulamasından etkilenecek vatandaşlara duyurur. Bu fıkra hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, bu fıkranın yayımı tarihini izleyen altı ay içinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.”
Işıl Seren KESKİN/Emlakansiklopedisi.com