Koruma altına alınmış, yerleşim yapılmasına izin verilmeyen, izinlerin ise belli kurallar dahilinde verildiği alanlardır. Sit alanları arkeolojik, tarihi, kentsel ve doğal sit alanları olmak üzere 4’e ayrılır.
Sit alanı nedir ve özellikleri nelerdir?
Sit alanı; tarih öncesinde yaşayan medeniyetler hakkında bilgilere ulaşabileceğimiz alanlara denir. Sit alanları koruma altındadır. Yapılanmaya izin verilmez. Bu alanlarda tarihsel kent kalıntıları yer alır. Tarihte yaşayan insanlar hakkında sosyo-ekonomik, mimari, kültürel ve benzeri özellikler hakkında bilgi alınmasını sağlayan alanlardır.
Sit alanı türleri nelerdir?
Sit alanları arkeolojik, tarihi, kentsel ve doğal sit alanları olmak üzere 4’e ayrılır. Arkeolojik sit alanları; tarihte yaşayan insanlar hakkında bilgilere ulaşılabilecek alanlardır. Bu insanların yaşayış tarzları, kullandıkları mimari yapılar, ekonomik ve kültürel olarak birçok özelliklerine arkeolojik sit alanlarında rastlamak mümkündür.
Arkeolojik sit alanları 3’e ayrılır;
1.derece arkeolojik sit alanları koruma altındadır ve hiçbir şekilde yapılaşmaya izin verilmez.
2.derece arkeolojik sit alanları, korunması gereken ancak bazı kurallar dahilinde kullanılabilir alanlardır.
3.derece arkeolojik sit alanları ise koruma altında fakat yeni düzenlemeler ile birlikte kullanıma açık alanlara denir.
Doğal sit alanları; kendiliğinden oluşmuş sit alanlarıdır. Yer üstünde, yer altında ve su altında yer alan korunması gereken, tarihten günümüze kadar varlığını devam ettiren alanlara denir.
Doğal sit alanları da 3’e ayrılır;
1.derece doğal sit alanları, evrensel değeri olan ve kamu yararı bakımından korunması gerekir. Bu alanlarda bilimsel çalışmalar gerçekleştirilir.
2.derece doğal sit alanlarında kamu yararı gözetilerek kullanıma açılır ve korunması gerekir.
3.derece doğal sit alanlarında ise konut kullanımına açılabilecek alanlardır. Bu alanlarda da bazı kurallar dahilinde konutlaşmaya gidilir.
Kentsel sit alanları; o yöreye ait tarihte mimari ve sanat tarihi açısından önemlidir. Bölgede yaşamış insanlar hakkında kültürel yapılanmaya ve yaşam biçimine bu alanlarda ulaşılabilir.
Tarihi sit alanları; milli ve askeri tarih açısından önemli yerleşim alanlarıdır. Korunması gereken dokuları içinde barındıran alanlara tarihi sit alanı denir.
Türkiye’de kaç tane sit alanı vardır?
2011 verilerine göre Türkiye genelinde sit alanları şöyledir:
Arkeolojik Sit Alanı 10.132
Kentsel Sit Alanı 248
Doğal Sit Alanı 1.272
Kentsel ve Arkeolojik Sit Alanı 31
Tarihi Sit Alanı 153
Diğer Sit Alanları 436
Toplam Sit Alanı 12.272
Türkiye’de UNESCO tarafından koruma altına alınan alanlar nerelerdir?
1. Göreme Milli Parkı ve Kapadokya Kaya Siteleri
2. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası
3. İstanbul'un Tarihi Alanları
- Ayasofya
- Küçük Ayasofya
- Sultan Ahmet Cami ve çevresi
- Aya İrini
- Topkapı Cami
- Kara Surlar
- Süleymaniye Cami ve çevresi
4. Hattuşaş/Çorum
5. Nemrut Dağı
6. Hierapolis-Pamukkale
7. Safranbolu Tarihi Şehri
8. Truva Arkeolojik Alanı
9. Selimiye Cami ve Külliyesi
10. Çatalhöyük Neolitik Sitesi
11. Santos-Letoon/Fethiye
12. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası