Tasarruf finansman şirketlerinin denetim altına alınması teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Peki yasa neleri içeriyor? İşte detaylar...
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda onaylandı. Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre; Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'na, kurulması öngörülen tasarruf finansman faaliyeti ile ilgili yapı ve süreçlerin daha iyi anlaşılabilmesi için "organizasyon ücreti", "tahsisat", "tasarruf finansman faaliyeti" ile "tasarruf fon havuzu" gibi kavramlar ilave edilecek.
Müşterilerin tasarruf finansman sözleşmesi kapsamında tasarruf finansman faaliyeti ve tasarruf fon havuzunun yönetimi karşılığında ödeyecekleri tutar, "organizasyon ücreti" olarak geçecek.
"Tahsisat", tasarruf finansman sözleşmesi uyarınca, tahsisata hak kazanılması ile ilgili şartların yerine gelmesi koşuluyla müşterinin tasarruf birikimlerinin ve sözleşme kapsamında taahhüt edilen finansman tutarının müşterinin, mirasçısının veya vekilinin konut, çatılı iş yeri veya taşıt edinmesi amacıyla satıcı konumundaki üçüncü kişilere hesaben ödenmesini içerecek.
"Tasarruf finansman faaliyeti", bir sözleşme kapsamında önceden koyulan şartların gerçekleşmesi koşuluyla konut, çatılı iş yeri veya taşıtın edinimi için faizsiz finansman esaslarına göre belirli bir süre tasarruf edilmesi, müşterilere finansman kullandırılması ve toplanan tasarrufların yönetimini kapsayacak.
"Tasarruf fon havuzu" ise belirli bir dönemde tasarruf finansman şirketi nezdindeki birikmiş tasarruflar ve finansman geri ödemelerinden oluşan tutarlar toplamından, tahsisat olarak verilmiş tutarlar ile tasarruf geri ödemelerinin düşülmesinin ardından kalan tutar olacak.
Tasarruf finansman şirketlerinin, denetim ve gözetime elverişli, faaliyetlerini emin ve güvenilir olarak gösterebilecek, sektörde güven ve istikrara zarar vermeyecek bir ortaklık yapısına, iyi yönetime, yeterli mali güce, gerekli organizasyon yapısına sahip olması planlanıyor. Bu kapsamda söz konusu şirketlerin kuruluş izinleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) en az 5 üyesinin aynı yöndeki oyuyla verilecek.
Asgari sermaye tutarı 100 milyon lira olacak
Tasarruf finansman şirketlerinin asgari sermaye tutarı 100 milyon TL şeklinde belirlenecek ve BDDK'ye belli standart ve sınırlamalar getirme yetkisi tanınacak.
Tasarruf finansman şirketleri sadece konut, çatılı iş yeri veya taşıt ediniminden doğan borçları finanse edecek. Bu şirketler, tasarruf finansman sözleşmeleri dışında finansman sağlayamayacak ve yalnızca yurt içinde tescil edilmiş konut veya taşıt alımlarını finanse edecek.
Tasarruf finansman şirketlerinin birleşme, devir, bölünme ve iradi tasfiyeleri; BDDK'nin denetiminde, mevcut yükümlülüklerini yerine getirebileceği ile ilgili bir plan sunması, müşterilerine olan finansman yükümlülükleri dahil olmak üzere tüm yükümlülüklerinin yerine getirilmesi koşuluyla olabilecek. Bu şirketler, tasfiye sürecinde yeni müşteri edinemeyecek, sunulan plana uyulmaması veya söz konusu işlemlerin müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratacağının belirlenmesi durumunda BDDK kararıyla iradi tasfiye izni iptal edilecek.
Şirketlerin aktif kalitesinin ve gelir-gider dengesinin bozulması sebebiyle öz kaynaklarının faaliyetlerin emin şekilde sürdürülmesine engel olacak şekilde bozulması ya da şirket yönetimlerinin basiretsizliği sebebiyle maruz kalınan risklerin önemli ölçüde artması veya mali bünyeyi zayıflatabilecek şekilde yoğunlaşması hallerinden birinin BDDK'ce belirlenmesi durumunda şirketten ilave önlemler alması istenebilecek.
Tasarruf finansman şirketleri, tasfiyeleri durumunda tasarruf sahiplerine ödenmek üzere, tahsil ettikleri organizasyon ücretlerinin binde beşini gelir hesaplarından ayırmak zorunda olacak. BDDK, bu oranı firma bazında üç katına kadar artırmaya ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemede yetkili sayılacak.
Müşteriye cayma ve sözleşmede fesih hakkı
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'na, "tasarruf finansman sözleşmesi" başlıklı madde ilave edilecek. Maddeyle, tasarruf finansman sözleşmesinin kapsamı belirlenecek. Müşteri, sözleşme imzalanmasını takip eden 14 gün içinde herhangi bir neden göstermeksizin cayma hakkı bulunacak. Bu durumda katılım bedeli dahil tüm tasarruf iade edilecek.
Müşteri, tasarruf finansman sözleşmesinin tasarruf dönemi bitimine kadar sözleşmede fesih hakkı bulunacak. Bu kapsamda katılım bedeli şirkette kalacak, diğer tasarrufları iade edilecek.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'na, tasarruf finansman faaliyetinin kapsamını belirleyen madde eklenecek. Bu kapsamda şirket fon havuzunu kendi operasyonel hesaplarından ayırmakla yükümlü tutulacak. Fon havuzundaki paralar amacı dışında kullanılamayacak ve haczedilemeyecek. Şirketler, faizsiz esaslara göre faaliyette bulunacak.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliğinin ismi "Finansal Kurumlar Birliği" olarak değiştirilecek ve varlık yönetim şirketleri ile BDDK gözetim ve denetimine tabi diğer kuruluşlardan uygun görülenler Birliğe üye olabilecek.
Kanunla, tasarruf finansman müşterilerinin sözleşme fesih ve sözleşmeden cayma haklarını kullanmaları durumunda birikimlerinin geri ödenmesini engelleyen kişilere yönelik ve zimmet suçu işleyen tasarruf finansman şirketi yönetici ve mensuplarına yönelik adli ceza hükümleri de hazırlanıyor.
Bu kapsamda cayma ve sözleşme fesih hakkına aykırı işlem gerçekleştirilmesi durumunda, 62 bin 500 TL'den az olmamak üzere aykırılık oluşturan işlem tutarının 5 katına kadar, "tasarruf finansman sözleşmesi" kapsamında aykırı işlem yapılması durumunda ise 25 bin TL'den 50 bin TL'ye kadar idari para cezası kesilecek.
BDDK'nin ilgili Cumhuriyet Başsavcılığını muhatap talebi üzerine, sulh ceza hakimince, dava açılması halinde davaya bakan mahkemece iş yerlerinin faaliyetleri ve reklamları geçici şekilde durdurulacak, ilanları toplatılacak.
Bu aykırılıkların internet ortamında yapılması durumunda BDDK tarafından içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı alınabilecek. Karar uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilecek.
İzinsiz tasarruf finansman faaliyeti gösteren şirketler hakkında BDDK tasfiye kararı alabilecek.
Alınması gereken izinleri almaksızın tasarruf finansman faaliyetleri yapan kişilere, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası uygulanacak.
Kanuna "Tasarrufların çekilmesini engellemek" başlıklı yeni bir madde ilave edilecek.
Sözleşme imzalanmasını takip eden 14 gün içinde cayma hakkını kullanan müşteriye organizasyon ücreti dahil, aldığı tutarın tamamını 14 gün içinde iade etmeyen, fesih hakkını kullanan müşteriye belirlenen süre içinde toplam birikim tutarını iade etmeyen veya sözleşmeyi tek taraflı fesheden şirketlere, 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve 500 güne kadar adli para cezası verilecek.