Taşkışla Caddesi üzerinde yer alan, günümüzde İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Mimarlık Fakültesi olarak kullanılan yeni rönesans üslubunda Osmanlı kışlasıdır.
Taşkışla Kampüsü
İTÜ Taşkışla Kampüsü’nde neler var?
Taşkışla Kampüsü'nde Mimarlık Fakültesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Güzel Sanatlar Bölümü ve Sürekli Egitim Merkezi bulunmaktadır. İTÜ Geliştirme Vakfı ile Rektörlüğün kent içi ofislerini de barındıran bu kampüs, sahip olduğu görkemli tarihi binası ile dikkati çekmektedir.
Kampüste yer alan birimler şunlar; Mimarlık Fakültesi, Güzel Sanatlar Bölümü, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Sürekli Eğitim Merkezi.
Taşkışla’nın tarihçesi nedir?
Taşkışla Osmanlı döneminde 1846-1852 yılları arasında İngiliz mimar Williams James Smith ve yardımcısı Osmanlı kalfa İstefan tarafından yapılmıştır. Yapı yeni rönesans üslubu kullanılarak Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane (Askeri Tıbbiye) için hastane olarak tasarlanmıştır. 1853-1856 Kırım Savaşı'nda Fransız askerlerinin tedavisi için hastane olarak kullanıldı. Savaştan sonra Taşkışla uzunca bir süre kullanılmadığı için 1860 yılında onarılarak Dolmabahçe Sarayı'nı korumak amaçlı askeri kışla olarak kullanılmaya başlanmıştır. 31 Mart olayları sırasında Taşkışla'nın içinde kalan Avcı Taburu ile Hareket Ordusu birlikleri arasındaki çarpışmalara sahne olmuştur. Cumhuriyet'in ilanından sonra Taşkışla Maarif Vekaleti'ne devredilmiştir.
Taşkışla ne zaman İTÜ’nün oldu?
1943-1950 yılları arasında ikinci büyük onarımdan geçtikten sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörlüğü ve Mimarlık-İnşaat Fakültesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1983 yılında Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından korunması gerekli birinci sınıf tarihi yapı olarak listeye alınmıştır. 1980 yılında İTÜ'nün kent içinde bulunan yerleşkelerini Maslak'ta yer alan Ayazağa Yerleşkesine taşımasıyla Taşkışla'nın da boşaltılması gündeme gelmiştir. Dönemin hükümeti tarafından otel olarak kullanılması amacıyla 49 yıllığına otel yapılmak üzere bir yapı (ESKA -Selim Edes) firmasına kiralanmıştır. Bunun üzerine 1988 yılında İdare Mahkemesi'nde kararın iptali için bazı öğretim üyeleri (Prof. Dr. Erol Kulaksızoğlu ve arkadaşları) tarafından dava açılmıştır. İdare Mahkemesi önce yürütmeyi durdurma kararı alıp, ardından 1989 yılında tüm idari işlemleri iptal ederek Taşkışla'nın İTÜ'de kalmasına karar vermiştir. 1999 Gölcük Depremi ile hasar gören yapı üçüncü bir onarımdan geçmiştir. Günümüzde Taşkışla İTÜ Mimarlık Fakültesi olarak kullanılmaktadır.
Taşkışla’nın yapısal özellikleri nelerdir?
Taşkışla dikdörtgen planlı, ortası avlulu, bir bodrum ve iki tam katlı bir yapıdır. Köşelerindeki bölümler hem cepheden dışarıya doğru taşırılarak, hem de üç katlı yapılıp çatıdan daha yukarıya yükseltilerek vurgulanmıştır. Cephelerde katlar birbirinden yatay silmelerle, bütün pencereler de birer çift gömme ayakla ayrılmıştır. İkinci kat pencereleri, üstlerindeki üçgen alınlıklarla daha belirgin hale getirilmiştir. Yapıya batı cephesinin ortasında yer alan, Eski Yunan taklidi 8 adet sütunların taşıdığı bir portikten girilir. Plan şeması her iki katta da aynıdır ve bütün yapıyı dolanan bir koridorla buna açılan büyük mekânlardan oluşur. Batı ve doğudaki uzun kollarda koridor ortadadır; kuzey ve güneydeki kollarda ise bir yanı iç avluya bakar.
İTÜ Taşkışla mimarı William James Smith kimdir?
Milliyet Gazetesi’nin 1 Kasım 2010 tarihli haberine göre; Prof. Dr. Afife Batur başkanlığında altı kadın mimar akademisyen, İstanbul"a gelen ve birçok tarihi yapının tasarımına imzasını atan İngiliz mimar William James Smith"i araştırıyorlar
Ekimde başlayan projenin iki yıl süreceğini, 2012 yılında sonuçlanacağını belirten Batur, Projemizin amacı, 19. yüzyıl Osmanlı mimarlığının çağdaşlaşma projelerinden biri olarak Taşkışla (Mecidiye Kışlası) ve mimarı William James Smith"in İstanbul yapıları üzerine ayrıntılı bir belgeleme ve inceleme çalışması yapmak. Bu çalışmanın sonuç içeriğinin, 19. yüzyıl İstanbul mimarlık ortamının değerlendirilmesine önemli katkı sağlaması hedefleniyor dedi.
Padişahın mimarı
Batur araştırmaların bir kısmını İngiliz arşivlerinde yapacaklarını, Osmanlı arşivlerinde ise şu ana kadar 489 belgeye ulaştıklarını belirterek, Smith, İstanbul"a Abdülmecid zamanında gelmiş bir mimar. Padişahla iyi geçindiği biliniyor. Öyle ki, İtalya"da Osmanlı"nın başkonsolosu olarak görev bile yapmış. Sultanın gittiği Beyoğlu"ndaki Naum Tiyatrosu"nu yenilemiş. Birçok esere imza atmış.
O nedenle önemli mimarlardan biri ancak hakkında çok az şey biliniyor diye konuşuyor.
W. J. Smith"in bilinen yapıları
* İngiliz Büyükelçilik binası (Balıkpazarı Beyoğlu): İngiltere"nin İstanbul Konsolosluğu olarak kullanılıyor.
* St. Helena şapeli (İngiltere İstanbul Başkonsolosluğu içinde)
* İngiliz Gemicileri Hastanesi ve İngiliz Konsolosluğu (Kuledibi): Mevcut değil.
* İngiliz Konsolosluk Hapishanesi (Kuledibi): Beyoğlu Hastanesi Kadın Doğum Bölümü olarak kullanılıyor.
* Mecidiye Kışlası (Taşkışla): İTÜ Mimarlık Fakültesi olarak kullanılıyor.
* Tophane-i Amire Hastanesi (Gümüşsuyu): Gümüşsuyu Askeri Hastanesi olarak kullanılıyor.
* Tophane Kasrı (Tophane): MSGSÜ Meslek Yüksekokulu ve Sanat Tarihi Enstitüsü olarak kullanılıyor.
* Kış Bahçesi-Camlı Köşk ve Alay Köşkü (Dolmabahçe Sarayı içinde, Beşiktaş): Dolmabahçe Sarayı Müzesi"ne dahil.
* Deniz Hst. (Kasımpaşa), İbrahim Ethem Paşa Konağı (Kantarcılar): Mevcut değil.
W. J. Smith"in yenileme çalışmaları
* Selimiye Kışlası (Üsküdar): Kışla olarak kullanılıyor.
* Naum Tiyatrosu (Beyoğlu): Mevcut değil.
PROJE EKİBİ: Prof. Dr. Afife Batur (Proje yürütücüsü-İTÜ), Doç. Dr. Aygül Ağır (İTÜ), Yrd. Doç. Dr. Mine Topçubaşı (çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi), Dr. Gül Cephanecigil (İTÜ), Y. Mimar Hilal Uğurlu (İTÜ), Y. Mimar Seda Kula Say (İTÜ)
Taşkışla, hangi haberlere konu oldu?
İstanbul Teknik Üniversitesi Taşkışla kampüsü restore edilecek (Sabah Gazetesi, 21 Temmuz 2013)
1840 yılında askeri hastane olarak tasarlanan ve daha sonra askeri kışla olarak kullanılan tarihi binada kapsamlı bir restorasyon çalışması gerçekleştirilecek. İstanbul'un en gözde tarihi binalarından biri olan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Taşkışla kampüsü restore edilecek.
İstanbul Teknik Üniversitesinin kampüs olarak kullandığı Taşkışla'nın dış cephesi ile bazı iç mekanları yenilenecek. Taş mimarisiyle göz dolduran tarihi yapının cephe restorasyonu 2015 yılında tamamlanacak.Tarihi binanın tüm dış cephesi yenilenerek, iç kısımda mutfak ve avlu bölümleri restore edilecek.
2015'TE TAMAMLANACAK
Ayrıca tarihi yapının tüm atıksu ve rögar sistemleri bakıma alınacak. 2013 Mayıs ayında sözleşmesi imzalanan iş 2015 yılında tamamlanacak. Sözleşmede iş bedeli olarak 6 milyon 585 bin lira belirlendi.
1840 yılında İngiliz mimar Williams James Smith ve yardımcısı Osmanlı kalfa İstefan'a yaptırılan tarihi kışla, askeri hastane binası olarak tasarlandı. 1860 yılından itibaren Dolmabahçe Sarayı'nı korumak amacıyla askeri kışlaya dönüştürüldü.
31 Mart olaylarında çatışmaların yaşandığı askeri kışla olarak tarihe geçti. Cumhuriye'in ilanından sonra Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilen kışla, 19431950 yılları arasında büyük onarımdan geçtikten soma İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörlüğü ve Mimarlık-İnşaat Fakültesi olarak kullanılmaya başlandı. Mimarinin gözde eserinde Smith imzası var Taş mimarinin en gözde eserlerinden biri olarak nitelendirilen Taşkışla'yı İngiliz mimar VVilliams James Smith ve Osmanlı kalfa İstefan birlikte inşa ettiler.
İTÜ Taşkışla Kampüsü’ne nasıl gidilir?
Taşkışla kampüsüne Taksim'e gelen toplu taşıma vasıtaları, Taksim - Hacı Osman metro hattı, Kabataş - Taksim füniküler hattınını kullanarak erişebilirsiniz. Kampüs Taksim Gezi parkının doğu ucunda yer almaktadır.
İTÜ Taşkışla Kampüsü iletişim bilgileri nelerdir?
Mimarlık Fakültesi (Öğrenci İşleri)
Taşkışla Kampüsü 34437
Taksim-İSTANBUL
Tel : 0212 293 13 00
Dahili: 2216
Faks : 0212 251 48 95
Web: www.mim.itu.edu.tr