Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. İşte torba yasa tasarısı metni 2017..
Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Kanun tasarısı, işletmeler, yatırımcılar ve ihracatçılara vergisel teşvikler getiriyor ayrıca yapılandırma süresini kaçıranlara yeni imkanlar sağlıyor.
GENEL GEREKÇE
Tasan ile, uygulamada karşılaşılan sorunları ve hukuki boşlukları gidermeye yönelik düzenlemeler yapılmaktadır.
I- Emekli ikramiyesine esas hizmet süresinin hesabındaki otuz yıllık üst sınır Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Buna göre, Anayasa Mahkemesi kararının yürürlük tarihi olan 7/1/2015 tarihinden sonra ilk defa aylık bağlananlara ödenecek emekli ikramiyesinde otuz yıllık üst sınır aranmamış ve ilgililerin emekli ikramiyesine müstahak oldukları hizmet sürelerinin tamamına, her tam hizmet yılma karşılık emekli ikramiyesi ödenmeye başlanmıştır. Anayasanın 153 üncü maddesinde yer alan iptal kararlarının geriye yürümeyeceği hükmü sebebiyle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararının yürürlüğe girdiği tarihten önce aylık bağlananlar ile emekli ikramiyesini almadan vefat edenlerin dul ve yetimlerine, otuz fiili hizmet yılından fazla süreler için emekli ikramiyesi ödemesi yapılmamıştır. Ancak, söz konusu uygulamaya karşı açılan iptal davaları Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine sonuçlanmıştır. Bu çerçevede, faiz ve yargılama gideri ödenmemesi amacıyla konunun kanuni düzenleme yapılması suretiyle çözüme kavuşturulmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.
Bu düzenlemeyle otuz yılı aşkın sürede hizmeti olan yaklaşık 408.000 emekli için yaklaşık 2 Milyar Türk Lirası maliyet öngörülmektedir. Bu maliyetin 1,1 Milyar Türk Liralık kısmının 2016 yılı bütçesini; 900 Milyon Türk Lirası anapara ile 80 Milyon Türk Lirası faiz tutan kadarı da 2017 yılı bütçesini etkileyebileceği değerlendirilmektedir.
II- Avrupa Birliğinden ve uluslararası kuruluşların kaynaklarından Türkiye İş Kurumuna proje karşılığı aktarılan hibelere ilişkin uygulama kısıtları ile Türkiye İş Kurumunun Avrupa Birliği hibelerini diğer kurum ve kuruluşlara kullandırabilmesinin önündeki sorunların aşılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Söz konusu kısıtların aşılması ve sorunların çözülmesi, Türkiye İş Kurumunun ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla ortak proje yürütebilmesi ile Suriyeli sığınmacılar konusunda Türkiye İş Kurumundan beklenen katkının sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için 5234 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde yer alan düzenlemenin Türkiye İş Kurumunu da kapsaması amaçlanmaktadır.
III- 5510 sayılı Kanun ve diğer bazı kanunlarda öngörülen sigorta veya işsizlik sigortası primi teşviklerinden yararlanmamış ya da usulüne uygun yararlanmış olan işverenler herhangi bir prim teşvikinden veya daha fazla prim teşvikinden yararlanmak amacıyla geriye yönelik olarak talepte bulunmaktadırlar. 5510 sayılı Kanunda yapılan düzenlemeyle kamu giderlerinin artmasının önüne geçilmesi, bürokrasi ve kırtasiyeciliğin azaltılması ile geriye yönelik finansal belirsizliğin ortadan kaldırılması amaçlanmıştır.
IV- 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanununun ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasına göre; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yürürlüğe konulan ve 25/5/2015 tarihli ve 29366 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğin eki Listede yer alan kırk meslekte meslekî yeterlilik belgesi zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu mesleklerde 26/5/2016 tarihinden itibaren meslekî yeterlilik belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacak olup, belgesiz kişilerin çalıştırılması halinde işveren veya işveren vekiline 5544 sayılı Kanunda belirtilen cezai müeyyidelerin uygulanacağı hükmü yer almaktadır. Tehlikeli ve; çok tehlikeli işlerde çalışan yaklaşık 1 milyon kişinin önemli kısmının meslekî yeterlilik belgesine sahip olmaması sebebiyle çalışma hayatında sıkıntılara sebebiyet verilebileceği değerlendirildiğinden özellikle inşaat sektöründe yoğun bir çalışmanın bulunduğu bu dönemde sektörün olumsuz etkilenmemesi için tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde meslekî yeterlilik belgesi zorunluluğunun sektör temsilcilerine daha iyi anlatılması suretiyle iş hayatında farkındalık oluşturularak işyerlerinin faaliyetlerinin devamının sağlanması, işçilerin istihdam sorunu yaşamaması ve işverenlerin cezai müeyyidelere maruz kalmaması için geçiş sürecinin yeniden düzenlenerek yükümlülükler ve cezai müeyyidelerin 31/12/2016 tarihine kadar ertelenmesi ile Bakanlar Kuruluna bu süreyi bir yıl daha uzatma yetkisinin verilmesi amaçlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Madde ile, Anayasa Mahkemesinin 7/1/2015 tarihli ve 29229 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 25/12/2014 tarihli ve E.: 2013/111, K.: 2014/195 sayılı Karan öncesinde emekli olanlara otuz yıl üstündeki hizmet sürelerinin her tam yılına karşılık ödenecek ikramiyenin bütçe imkânlan çerçevesinde ödenmesine yönelik usul ve esasların düzenlenmesi amaçlanmıştır.
MADDE 2- Dünya Kamu İstihdam Kurumlan Birliği (WAPES) Başkanlığı görevini de yürüten Türkiye İş Kurumunun, proje çalışmalarına öncülük etmesi ve başta Suriyeli sığınmacılara yönelik çalışmalar olmak üzere giderek artan ulusal ve uluslararası işbirliği ihtiyacını karşılaması gerekmektedir. Madde ile, Türkiye İş Kurumunun faaliyet alanı ile ilgili yapılacak proje ve programlara münferiden veya yurt içi ya da uluslararası kuruluşlarla işbirliği halinde eğitim ve danışmanlık hizmeti verilebilmesi sağlanmıştır.
MADDE 3- Madde ile, 5018 sayılı Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan idarelere proje karşılığı aktarılan hibe niteliğindeki tutarların izlenmesine ilişkin usule tabi olmak amacıyla 5234 sayılı Kanunun 32 nci maddesine atıf yapılarak, Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlarla yürütülen projeler karşılığı temin edilen hibe niteliğindeki tutarların, Türkiye İş Kurumunun bütçesine gelir kaydedilmeksizin özel hesaplarda izlenmesi imkânı getirilmiştir.
MADDE 4- 5510 sayılı Kanun ve diğer bazı kanunlarda öngörülen sigorta veya işsizlik sigortası primi teşvik, destek veya indirimlerinden yararlanmamış veya usulüne uygun yararlanmış olan işverenler, faaliyetlerine son verdikten veya istihdam ettikleri sigortalılar işten ayrıldıktan ya da sigortalıların işe alındığı tarihten uzun zaman geçtikten sonra, başka teşvik kapsamına giren sigortalılar yönünden bu defa geriye yönelik olarak yararlandıkları teşvik yerine diğer prim teşviklerinden yararlanma ya da ilk defa yararlanma yönünde talepte bulunmaktadır.
Maddede yapılan düzenlemeyle işverenlere ait olduğu aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin verilme süresinden itibaren altı ay içerisinde talepte bulunması halinde geriye dönük prim teşviklerinden yararlanma imkânı verilmek suretiyle kamu giderlerinin artmasının önüne geçilmesi, bürokrasi ve kırtasiyeciliğin azaltılması ile geriye yönelik finansal belirsizliğin ortadan kaldırılması amaçlanmıştır.
MADDE S- 5544 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yürürlüğe konulan Meslekî Yeterlilik Kurumu Meslekî Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin Tebliğin eki Listede yer alan ve meslekî yeterlilik belgesi zorunluluğu getirilen kırk meslekte meslekî yeterlilik belgesi olmayan kişiler çalıştırılamayacaktır. Madde ile, henüz meslekî yeterlilik belgesi alamayan çalışanların istihdam sorunu yaşamaması ve sektör faaliyetlerinin olumsuz etkilenmemesi amacıyla bu mesleklerde meslekî yeterlilik belgesi alma zorunluğunun 31/12/2016 tarihine kadar ertelenmesi ve bu sürenin Bakanlar Kurulunca bir yıla kadar uzatılabilmesi öngörülmüştür.
MADDE 6- Yürürlük maddesidir.
MADDE 7- Yürütme maddesidir.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1- 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 226- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otuz yıldan fazla emekli ikramiyesine müstahak hizmet süreleri bulunmasına rağmen, otuz tam hizmet yılı üzerinden emekli ikramiyesi ödenenlere, otuz yılı aşan her tam hizmet yılı için, görevlerinden ayrıldıkları tarihteki emekli keseneğine esas aylık unsurları üzerinden aylıklarının başlangıç tarihindeki katsayılar ve emekli ikramiyesi ödenmesine esas hükümler dikkate alınarak tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesinin, kendilerinin veya hak sahiplerinin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden bir yıl içerisinde başvuruda bulunmaları şartıyla, 7.500 Türk Lirasına kadar olan kısmı başvuru tarihinden itibaren üç ay içerisinde, varsa kalan kısmı ise ilk ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak kanuni faiziyle birlikte takip eden yılın aynı ayı içerisinde ödenir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce başvuru yapıp dava açmamış olanların başvuruları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yapılmış sayılır.
Görülmekte olan davalarda ayrıca bir başvuru şartı aranmaksızın bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde, dava öncesi yapılan idari başvuru tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte hesaplanacak tutar birinci fıkra hükümlerine göre ödenir. Mahkemelerce, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış davalarda davarının konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilir. Yargılama giderleri idare üzerinde bırakılır ve vekalet ücretinin dörtte birine hükmedilir. Ayrıca, ilk derece mahkemelerince verilen kararlar hakkında Sosyal Güvenlik Kurumunca kanun yollarına başvurulmaz ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan itiraz veya temyiz başvurularından vazgeçilmiş sayılır.”
MADDE 2- 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“e) Gerektiğinde Kurumun faaliyet alanı ile ilgili ihalelere, projelere ve programlara münferiden Veya ulusal ya da uluslararası kuruluşlarla işbirliği halinde katılmak suretiyle, yurt içinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek.”
MADDE 3- 4904 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“Proje karşılığında aktarılan hibe niteliğindeki tutarlar
EK MADDE 1- Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşların kaynaklarından Kuruma proje karşılığı aktarılan hibe niteliğindeki tutarlar hakkında, 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 32 nci maddesi doğrultusunda işlem yapılır.”
MADDE 4- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 12- İşverenler; bu Kanun, 2828 sayılı Kanun, 3294 sayılı Kanun, 4447 sayılı Kanun, 4857 sayılı Kanun, 14/7/2004 tarihli ve 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu ile 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında sağlanan sigorta prim
teşvik, destek veya indirimlerinden, ait olduğu aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin yasal verilme süresinden itibaren altı ay içerisinde talepte bulunması halinde yararlandırılır, bu süre içerisinde yapılacak değişiklik talepleri de dikkate alınır.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan başvurular hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Türkiye İş Kurumunun görüşü alınarak Kuramca belirlenir.”
MADDE 5- 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 4- (1) Ek 1 inci maddenin birinci fıkrasında yer alan meslekî yeterlilik belgesine sahip olmayan kişilerin çalıştırıamayacağına ilişkin hüküm ile üçüncü fıkrasında düzenlenen yaptırım hükmü 31/12/2016 tarihine kadar uygulanmaz. Bu süreyi bir yıla kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.”
MADDE 6- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com