Türkiye’nin elektrik üreten, dağıtan kurumudur. TEAŞ, TEDAŞ, EÜAŞ, BEDAŞ gibi kurumlar, Türkiye Elektrik Kurumu’nun içinden çıkmıştır.
Elektrik kullanımının tarihçesi nedir?
Elektrik enerjisi ilk defa 1878 yılında günlük hayatta kullanılmaya başlandı, ilk elektrik santralı 1882’ de Londra’da hizmete girdi.
Türkiye’de elektrik üretimine ne zaman başlandı?
Ülkemizde ilk elektrik üretimi, 1902 yılında Tarsus’ta tesis edilen 2 kW gücündeki küçük bir su türbini ile gerçekleşmiştir.
Türkiye’de ilk kez kimlerin evi elektrikle aydınlandı?
Türkiye'de elektrik enerjisi, ilk kez 1902 yılında Tarsus'ta kurulan bir hidroelektrik santral ile üretilmeye ve kullanılmaya başlanmıştır. II.Abdülhamid döneminde kurulmuştur. Tarsus Belediyesi'nde çalışan Avusturyalı Dörfler tarafından, Berdan Nehri Bentbaşı mevkiinde kurulan hidroelektrik santralından, sudeğirmeni milinin transmisyon kayışı ile 2 kW'lık bir dinamoyu bağlanmasıyla, 15 Eylül 1902 tarihinde Tarsus'a elektrik sağlandı. Üretilen elektrik enerjisi ile önce Tarsus'un sokakları aydınlatıldı. Elektrikle aydınlanan ilk konutlar ise Müftüzade Sadık Paşa (Sadık Eliyeşil) ile Sorgu Hakimi Yakup Efendinin evleri oldu.
İlk büyük santral ise 1913 yılında İstanbul Silahtarağa’da kurulan 15 MW güce sahip termik santral olmuştur.
Osmanlı Anonim Elektrik Şirketi’ni kimler kurdu?
Osmanlı Anonim Elektrik Şirketi ya da değişen adıyla Türk Anonim Elektrik Şirketi, Osmanlı İmparatorluğu'nda kurulan ilk elektrik üretim ve dağıtım kuruluştuydu. 1910 yılında devlet tarafından açılan ihaleyle katılan ve bu ihaleyi kazanan Avusturya-Macaristan sermayeli Ganz Electric Company adlı şirket 1911 yılında, Brüksel Bankası (Fransızca: Banque de Bruxelles) ve Macar Kredi Genel Bankası 'ndan (Fransızca: Banque Générale de Credit Hongrois) aldığı finansal destekle Osmanlı Anonim Elektrik Şirketi'ni kurdu ve devletten 50 yıllık elektrik üretim imtiyazı almış oldu. Şirket yetkilileri yaptıkları etütler sonucunda İstanbul'da hidroelektrik güç elde etmeye uygun su kaynağı bulunmadığına kanaat getirince kömür yakıtlı bir tesis kurulması kararlaştırıldı. Şirket derhâl Silahtarağa semtinde bir termik santral kurma işlemlerine başladı.
1913 yılında tamamlanarak kullanıma girmesi planlansa da o yıl aşırı yağışlar nedeniyle bölgeyi etkileyen su baskınları ve Balkan Savaşı'nın etkileri tesisin açılmasını geciktirdi. Silahtarağa Elektrik Santrali 11 Şubat 1914'te resmen açılışını yaptı. Üretilen elektrik ilk olarak İstanbul tramvaylarına ve Osmanlı sultanının o dönemde yaşadığı Dolmabahçe Sarayı'na verildi. Böylece İstanbul'da havagazına bir alternatif enerji türü doğmuş oldu. Şirketin kurucu sahibi aynı yıl içinde şirketi Belçika menşeli SOFINA şirketine devretti.
Santralin işletmesini yapan yabancı sermayeli şirket, Osmanlı Devleti dağıldıktan sonra kurulan cumhuriyet yönetimi süresince de faaliyetini sürdürdü. İlk olarak ülkede değişen rejim nedeniyle şirket unvan değişikliğine gitti ve adını Türk Anonim Elektrik Şirketi olarak değiştirdi. Çalışan personelin Türk vatandaşı olması ve hizmet geliştirmesi yapılması koşuluyla şirketin faaliyetine izin verildi. Şirket, 1937 yılında devlet tarafından satın alınarak kamulaştırıldı ve Nafia Vekaleti'ne bağlı Elektrik Umum Müdürlüğü'ne geçti ve şirketin tüzel kişiliği sona ermiş oldu.
Silahtarağa Elektrik Santrali’nin tarihçesi nedir?
Silahtarağa Elektrik Santrali, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Eyüp ilçesine bağlı Emniyettepe mahallesi sınırları içinde bulunmaktadır. Ancak santralin bulunduğu bölge, III. Selim'in silahtarı Seyit Abdullah Ağa'nın yörenin geçmişindeki oynadığı önemli rol nedeniyle Silahtarağa olarak anılmaktadır. Tesis de bu nedenle halk arasında Silahtarağa Santrali olarak adlandırılagelmiştir.
Silahtarağa Elektrik Santrali, Silahtarağa Termik Santrali ya da kısaca Silahtarağa Santrali, İstanbul'da bulunan eski bir enerji üretim tesisidir. 1914 yılında, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan kömür yakıtlı santral, kurulduğu tarihten, kapılarını kapattığı 1983 yılına değin İstanbul'un enerji gereksiniminin karşılanmasında kullanıldı. 20 yıl metruk durumda kaldıktan sonra, İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından 20 yıllığına kiralandı ve tesis restore edilerek üniversite yerleşkesi, müze ve sanat galerisi olarak hizmet vermeye başladı. 2007'de yenilenmiş biçimde açılan tesis, günümüzde "Santralistanbul" adıyla anılmaktadır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi ne zaman kuruldu?
1935 yılına gelindiğinde, Etibank, Maden Tetkik ve Arama (MTA), Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİEİ) kurulmuş, daha sonra İller Bankası ve Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlükleri devreye girmiştir. Bu tarihte kurulu güç 126,2 MW, üretim 213 milyon kWh, elektriklendirilmiş il merkezi sayısı da 43 dür.
1948 yılında Çatalağzı Termik Santralı devreye girmiş ve 1952 yılında 154 kV’luk bir iletim hattı ile İstanbul’a elektrik takviyesi yapılmıştır.
TEK ne zaman ve nasıl kuruldu?
Türkiye Elektrik Kurumu, 1970 ve 1994 yılları arasında Türkiye'de elektriğin üretim, iletim ve dağıtımından sorumlu devlet kurumudur. 1994 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile mülga edilerek yeniden yapılandırılması sonucu, iki ayrı iktisadi devlet teşekkülü halinde Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) ve Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş. (TEAŞ) kuruldu. 2001 yılında, Bakanlar Kurulu kararıyla TEAŞ mülga edilerek yeniden yapılandırılması sonucu TEİAŞ, EÜAŞ ve TETAŞ genel müdürlükleri kuruldu.
TEDAŞ’ın görevi nedir?
1994'te TEAŞ ve TEDAŞ tüzel kişiliklerini elde etmelerinin ardından üretim ve iletim hizmetleri; TEAŞ'a, dağıtım hizmetleri ise TEDAŞ'a verildi.
Bakanlar Kurulu’nun Resmi Gazetede yayınlanan 05.02.2001 tarih ve 2001/2026 sayılı kararı ile TEAŞ; Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ), Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) olacak şekilde üç ayrı İktisadi Devlet Teşekkülü olarak yeniden teşkilatlandırılması kararlaştırılmıştır.
Bu karar doğrultusunda, TEİAŞ elektrik enerjisi iletimi, EÜAŞ üretimi ve TETAŞ da toptan satışı konusunda faaliyet yürütecek şekilde yapılandırılmıştır.
TEDAŞ'a Bağlı Bölgesel Elektrik Dağıtım Şirketleri Özelleştirmesi
TEDAŞ merkez teşkilatı; 21 adet elektrik bölge dağıtım şirketine bölünerek özelleştirilmiştir.
TEİAŞ hangi amaçla kuruldu?
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) 8 Haziran 1984 tarih ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve değişiklikleri ile 22 Ocak 1990 tarih ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye dayanılarak çıkarılan, 2001/2026 sayılı Kararname'nin eki Bakanlar Kurulu kararı ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu çerçevesinde faaliyette bulunmak üzere kurulmuştur.
TEİAŞ bugün Türkiye'de yüksek gerilim seviyesindeki iletim dizgesini -Enerji Nakil Hattı / ENH- (sistemini) işletmenliğini yapan ve tekel olan kamu iktisadi teşekkülüdür.
EÜAŞ’ın görevi nedir?
Türkiye Elektrik Üretim-İletim A.Ş. (TEAŞ) Genel Müdürlüğünün, 02.03.2001 tarih ve 24334 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 05.02.2001 tarih ve 2001/2026 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ), Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ) unvanlı üç ayrı anonim şirket olarak teşkilatlandırılmasına karar verilmiştir.
EÜAŞ’ın ana statüsü 29.06.2001 tarih ve 24447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ana statüsünde 2006 ve 2010 yılında değişiklik yapılmış ve Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Elektrik Üretim A.Ş.’nin sermayesi 5,6 milyar TL’dir.
Kuruma ait başlıca Termik Santraller ve Hidrolik Santraller şunlar:
Afşin-Elbistan A/B Termik Santralı
Tunçbilek Termik Santralı
Aliağa Termik Santralı
Bursa Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı
Kangal Termik Santralı
Yatağan Termik Santralı
Çatalağzı Termik Santrali
Atatürk Hidrolik Santralı
Keban Hidrolik Santralı
Karakaya Hidrolik Santralı
Altınkaya Hidrolik Santralı
Hasan Uğurlu Hidrolik Santralı
Çatalan Hidrolik Santralı
TETAŞ neden kuruldu?
Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ); Türkiye'de elektrik enerjisinin; ticaret ve taahhütünden sorumlu devlet kurumudur. 15 Temmuz 1970 tarihinde çıkarılan kanunla yurdun ihtiyacı bulunan elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve ticaretini yapmak amacıyla, kamu iktisadi kuruluşu statüsünde, Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kuruldu.[1] 12 Ağustos 1993 tarihinde ise Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş. (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) adı altında iki ayrı iktisadi devlet teşekkülü olarak yeniden yapılandırıldı.
2001 yılında TEAŞ; Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) unvanlarında, üç ayrı iktisadi devlet teşekkülü şeklinde teşkilatlandırılmıştır.
BEDAŞ nasıl kuruldu?
11.09.1982 tarihli, 17809 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2705 sayılı yasa ile Belediye, Köyler ve bağlı birliklerinin elektrik hizmetleri hak ve borçları kuruma devir edildikten sonra, İstanbul merkez olmak üzere Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Kocaeli ve Sakarya illerini kapsayan 6.800.000.000 TL sermayeli tek sınırlı sorumlu Boğaziçi Elektrik Dağıtım Müessesi olarak faaliyetlerine devam etti.
1984 yılında çıkarılan 3096 sayılı görev şirketleri hakkındaki yasa uyarınca, İstanbul Anadolu Yakasının İşletme hakkı 1990 yılında, Aktaş Elektrik Ticaret AŞ’ye devredildi. İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesi, 15.09.1993 tarihli, 21699 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Türkiye Elektrik Kurumu’nun, Türkiye Elektrik Üretim Anonim Şirketi (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ) olarak yeniden yapılandırılması sonucunda TEDAŞ’a bağlandı. 26.01.1994 tarihli, 21830 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TEDAŞ Ana Statüsüne göre faaliyetlerini sürdürmeye devam etti.
03.04.2004 tarihli, 25422 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Özelleştirme Yüksek Kurulunun 02.04.2004 tarihli, 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirildi.
Yönetim Kurulu Başkanı olarak Aziz Özbek görev almakta olup, Genel Müdürlüğü Abdullah Atalay yapmaktadır.
Müşteri hizmet noktaları nerededir ve iletişim bilgileri nelerdir?
Genel Müdürlük
Abdülhakhamit Cad. No:21 34437 Beyoğlu/İstanbul
Tel: 0212 311 36 00 (20 hat)
Faks: 0212 361 86 86
E-posta: bedas@bedas.gov.tr
Merkez-Halkla İlişkiler Müdürlüğü: 0212 311 36 00 Pbx:1442-1443-1446-1448-1463
Çağlayan Hizmet Birimleri: 0212 224 22 10(5 Hat) Pbx: 201-202-203-204-205-206
Avcılar Hizmet Birimleri: 0212 590 09 92(2 Hat) Pbx:146-148-149-150
Bakırköy Hizmet Birimleri: 0212 679 38 68(4 Hat) Pbx: 237-239-249-257-269-270
Beyoğlu Hizmet Birimleri: 0212 311 36 00 Pbx:1503-1504-1571-1585-1588-1604
Bayrampaşa Hizmet Birimleri: 0212 567 98 10(4 Hat) Pbx:129-151-154-155
Güngören Hizmet Birimleri: 0212 637 87 36(4 Hat) Pbx:11-18-30-34-35-56-62-64-65
Gaziosmanpaşa Hizmet Birimleri: 0212 535 88 88(3 Hat) Pbx: 167-168-169-270-271-272
Sefaköy Hizmet Birimleri: 0212 503 40 70(5 Hat) Pbx:124-129 132-138-139-144-147
Kumburgaz Hizmet Birimleri: 0212 885 9310(5 Hat) Pbx:31-35-36
Elektrik Abone sayısı ne kadardır?
Türkiye’de 2009 yılı itibarıyla toplam 32.282.702 adet elektrik dağıtım sistemi kullanıcısı mevcut olup, en fazla aboneye sahip dağıtım şirketi ise 3.954.871 abone ile % 16,4’lük paya sahip olan Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ’dir.
Türkiye’nin elektrik üretim rakamları ve tabloları:
