Bir payanda vardır; yapılarda destekleyici unsur olarak; bir de uçan payanda.
Mimar Sinan da bu payandaları Ayasofya'yı ayakta tutmak için kullanmıştır.
Tanımı şöyle yapılır:
Kubbe ve çatı ağırlığının itkisini ana duvarlara aktarmak için kubbe kasnağı ya da çatı çevresi ile dayanma ayakları arasına konulmuş destek.
Bu tür payandalar daha çok, geçmiş zamanların kubbeli ya da büyük ölçekli çatısı olan mekanlarında kullanılır.
İngilizcesi: Flying butress'tir.
Gotik mimarinin "ne yapsak da göğü daha fazla delsek" arayışının bir sonucu olarak bulunmuş bir tekniktir.
Payanda hakkında daha fazla bilgi için tıklayın.
DİP NOT:
Mimari lügatında ahşap tekniğine dayalı eski Türk mimarisinde zemin katın üstündeki çıkma bölmeyi (cumba) desteklemeye yarayan dayanaklara da payanda adı verilir.
Ayrıca, bakım ve onarım yapılabilmesi için karaya çekilen teknelerin karada alabora olmasını engellemek için yerden ya da iskeleden destek alarak teknenin gövdesine yaslanan tahta dayanaklar da payanda olarak isimlendirilir.
Çocukların mimariyi öğrenmesi için yazılan bir kitapta, şöyle tarif edilmektedir:
