İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2007’de hazırlanan ulaşım master planı en son 2011’de güncellenmiştir. İstanbul Metropoliten Alanı Kentsel Ulaşım Ana Planı (İUAP), Mayıs 2011’de son halini almıştır.
İstanbul ulaşım master planını kim hazırladı?
İstanbul Metropoliten Alanı Kentsel Ulaşım Ana Planı (İUAP), İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Müdürlüğü tarafından hazırlandı.
2007’de hazırlanan master plan kimlerle oluşturuldu?
İstanbul Entegre Kentsel Ulaşım Master Planı Çalışması, 2025 Plan Hedef yılı ulaşım talebinin karşılanmasına dönük kısa, orta ve uzun vadeli plan ve programların oluşturulması ve bunlardan seçilen pilot proje uygulama çalışmalarını kapsamaktadır. Söz konusu çalışma, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi eş uzman ekibiyle birlikte sürdürülmekte olup, yaklaşık 17 aylık çalışma takvimi ile Kasım 2008’ de tamamlanması hedeflenmektedir.
Ulaşım master planında 2007’den 2011’e kadar hangi güncellemeler yapıldı?
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mayıs 2006’da İUAP olarak adlandırılan İstanbul Metropoliten Alanı Entegre Kentsel Ulaşım Ana Planı çalışmasına başlamış ve JICA ile teknik işbirliği sağlanmıştır.
Haziran 2007’de JICA Proje Ekibi’nin İstanbul’a gelmesiyle çalışma yürütülen ortak çalışma fiilen başlamıştır. Bu süreçte İUAP ve JICA Proje Ekipleri, ilgili kurum ve kuruluşların yapılan çalışmalara yönelik geniş katılımının sağlanması amacıyla, 3 İzleme Kurulu, 2 Çalıştay ve 2 Seminer çalışması ile birlikte haftalık olarak 49 toplantı gerçekleştirilmiştir. Yapılan toplantılar ve değerlendirmeler ile JICA proje ekibi tarafından hazırlanan; İlerleme Raporu Kasım 2007’de, Ara Rapor Mart 2008’de, Taslak Final Rapor Ekim 2008’de, Final Rapor ise Mayıs 2009’da teslim edilmiştir.
İUAP çalışması tamamlanmadan 1/100.000 ölçekli İstanbul İl Çevre Düzeni Planı 2009 yılında revize edilmesi nedeni ile İstanbul Ulaşım Ana Planı’nın da revize edilme gerekliliği doğmuştur. Revize edilen 1/100.000 ölçekli İstanbul İl Çevre Düzeni Planı’ndan gelen; nüfus, istihdam ve buna bağlı olarak yeniden oluşan ulaşım talebinin değerlendirilmesi, planlanan ulaşım projelerinin öncelik sıralamalarına göre fayda maliyet analiz hesap çalışmalarının revize edilmesi ile birlikte ulaşım şebekesinin de güncellenmesi gerekliliği doğmuştur. Böylelikle İstanbul Ulaşım Ana Planı revizyon çalışması Haziran 2009’da başlamıştır.
Ulaşım master planının tarihçesi nedir?
Türk hükümeti, Japon hükümetinden İstanbul kentindeki kentsel trafik sorunlarının çözülmesini amaçlayan geniş kapsamlı kentsel ulaşım mastır planının oluşturulması konusunda işbirliği talep etmiştir. Japon hükümeti Kasım 2005’te Türk hükümeti temsilcileriyle, önerilen mastır planın kapsamı ve temel politikasını görüşmek üzere bir ön çalışma ekibi göndermiştir. Çalışmada çift yönlü müzakereler sonucu anlaşmaya varılmıştır.
Bu Master Plan Çalışması [“IUAP” (Integrated Urban Transportation Master Plan for İstanbul Metropolitan Area) (İstanbul Metropolitan Alanı için Entegre Kentsel Ulaşım Master Planı)] Türkiye Cumhuriyeti’nin talebine cevaben, Uluslararası Japon İşbirliği Ajansı’nın [(Japan International Cooperation Agency) “JICA”] teknik işbirliği ile bu yılın Haziran ayında başlamıştır. Şu an 12 uzmandan oluşan JICA çalışma ekibi İstanbul Büyükşehir Belediyesi çalışanlarının oluşturduğu ekip ile ortaklaşa çalışmalarını sürdürmektedir. Bu çalışma 2008 yılının Ekim ayının ortasında son bulacak olup yaklaşık 17 aylık bir süreyi kapsayacaktır.
Ulaşım master planının amaç ve hedefleri nelerdir?
Mevcut çalışmanın hedefleri İstanbul kenti için uzun (2025 hedef yılı), orta ve kısa (2012 hedef yılı) dönemli planların hazırlanmasını ve bu üç plan için bir uygulama planının oluşturulmasını kapsayan bir kentsel ulaşım mastır planının hazırlanması şeklindedir. Önerilen mastır planın hedefleri aşağıda görüldüğü gibi bir genel ve üç alt başlıkta olmak üzere iki seviyede tanımlanabilir.
Genel Hedef: Toplu taşıma yatırımlarının arttırılarak özel otomobile dayanan trafik talebinin toplu taşımaya kaymasının sağlanması, kent içinde hareketliliğin ve erişilebilirliğin arttırılmasına katkıda bulunulması, daha yaşanabilir bir kentsel çevrenin oluşturulması (trafik güvenliğinin arttırılması, hava kirliliğinin önlenmesi vs. )
Alt hedefler:
1- Toplu taşıma hizmetlerinin geliştirilerek özel otomobil bağımlılığının azaltılması
2-Kısa dönemde artan araç trafiği ile başa çıkmak için karayolu ağının iyileştirilip geliştirilmesi, uzun dönemde kentin gelecekteki uygun mekansal büyümesinin şekilendirilmesi,
3 - Trafik kurallarının sıkılaştırılmasıyla ve trafik talep yönetimiyle mevcut yolların en etkin kullanımının sağlanması.
Üçüncü Köprü, Mayıs 2011'deki ulaşım master planında nasıl yer aldı?
2023 Yılı Alternatif Yaka Geçişi Senaryoları; Bu bölümde Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından Kuzey Marmara Otoyolu (İstanbul 3. Çevre Yolu dahil) projesi kapsamında geliştirilen alternatif koridorların İstanbul Metropoliten alanı arazi kullanım ve ulaşım talebi ilişkisi göz önünde bulundurularak İBB Ulaşım Ana Planı’nda yer alan ulaşım yatırımlarının da şekillenmesi açısından analizi ve değerlendirmesi yer almaktadır.
1) Alternatif Senaryoların Değerlendirilmesi: Alternatif güzergahların değerlendirilmesinde bölgenin trafik yükünün dengelenmesi, orman ve yerleşim alanlarına etkisi gibi ölçütler yer almaktadır. 2023 hedef yılı için karayolu ulaşım talebinin karşılanmasına yönelik, yaka geçişi olarak düşünülen 3. Koridor arazi kullanım, çevresel etki, maliyet ve ulaşım talep ilişkisi kapsamında değerlendirilmiştir.
Alternatiflerden herhangi birinin yapılmaması durumu Senaryo-1, 2 nolu alternatifin yapılması durumu Senaryo-2, 3 nolu alternatifin yapılması durumu Senaryo-3, 4 nolu alternatifin yapılması durumu Senaryo-4, 5 nolu alternatifin yapılması durumu Senaryo-5 ve 6 nolu alternatifin yapılması durumu da Senaryo-6 olarak adlandırılmıştır.
2011’deki ulaşım master planına göre İstanbul Boğazı’ndan geçecek kaç metro projesi değerlendirmeye alındı?
Yaka Geçişi Raylı Sistem Koridorları: Perdelerdeki ihtiyaca bakıldığında Boğaz hattında yeni koridor ihtiyacının ortaya çıktığı görülmektedir. Toplu taşıma talebinin daha fazla olması nedeniyle alternatif raylı sistem ihtiyacı doğmaktadır. Bu nedenle Boğazı geçen en yüksek gelişme potansiyeline sahip 6 adet raylı sistem projesi değerlendirmeye alınmış ve yapılan farklı analizler en uygun hattın seçiminde dikkate alınmıştır.
Boğazı Geçen Raylı Sistem Hattı Güzergahları Alternatif Raylı Sistem Hatlarının Değerlendirilmesi: Söğütlüçeşme–Kazlıçeşme, Kadıköy–Kazlıçeşme, Bostancı–Kazlıçeşme, Söğütlüçeşme– Gayrettepe, Ünalan–Mecidiyeköy ve Söğütlüçeşme – İncirli Metro Hatları yaka geçişlerindeki yolculuk talebini karşılamak, talep yönetimi politikaları ile otomobil kullanıcılarının bu hatlara geçişini sağlamak hedeflenmektedir. Tablo 12.3’de Önceliklendirilmiş Raylı Sistem Yaka Geçiş Hatları görülmektedir.
Boğaz Geçiş Hattı için önerilen altı alternatiften iki güzergah seçilirken yolcu sayıları, Ekonomik İç
Verimlilik Oranı (E-IRR), Genel Talep, Kentsel Gelişimle Uyumluluk, Finansal İç Verimlilik Oranı (F-IRR),
Sosyal Değerlendirme ve Acil İhtiyaç Durumu gibi birbirlerinden farklı ölçütler göz önünde
bulundurulmuştur.