Bir malı satanın, sattığı malı geri alma hakkının tapuda kayıt altına alınması işlemine Vefa Hakkı denir.Vefa Hakkı, noter eşliğinde yapılır ve genellikle 10 yıllık bir süreyi kapsar.
Vefa hakkı ne demektir?
Vefa hakkı; taşınır ya da taşınmazın satışını gerçekleştirirken satışı gerçekleştiren kişinin satmış olduğu malı tekrar satın almak istemesidir. Bu genelde noterde yapılan sözleşmede 10 yıl gibi bir süre için belirtilir.
Tapudan istenecek belgeler nelerdir?
1. Noter tasdikli sözleşme
2. Talepte bulunan veya temsilcisinin fotoğraflı nüfus cüzdanı veya pasaportu ile temsil belgesi.
3. Taşınmaz malı niteliği bina ise Deprem Sigortası aranır.
Vefa hakkı olan taşınmaz üzerinde haciz işlemleri nasıl olur?
Söz konusu taşınmaz üzerinde geri alım hakkı varsa haciz işlemleri buna mani değildir. Vefa hakkı olan kişi bu hakkını kullanabilir.
Vefa hakkının maliyeti nasıldır?
1. Satış anında resmi senet düzenleniyorsa işlemler için alınan harç dışında başka bir harç alınmaz.
2. Binde 7.5 oranında damga resmi tahsil edilir.
3. Bu resmi senet noterde düzenlenmişse eğer binde 5.94 oranında tapu harcı tahsil edilir.
4. Vefa hakkı 10 yıl süresi dolduğunda maktu terkin harcı alınır.
Vefa hakkı davasından örnek:
3641 . Yerel Mahkemenin, depo edilmesi gereken vefa bedelinin sözleşmede öngörülen paranın alım gücüne göre belirlenmesi gerektiğini ileri sürerek verdiği, direnme kararında bir isabetsizlik olmadığı-Taraflar arasındaki "tapu iptali ve tescil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Adana 2. Sulh Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 20.10.1999 gün ve 1999/954 - 1370 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine,Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 16.11.1999 gün ve 1999/9491 - 9568 sayılı ilamı;( ... Dava, vefa hakkına ilişkin olup, mahkemece dava reddedilmiş, hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.
Davacı, vefa hakkıyla takyitli olarak davalı tahsis edilen taşınmazda imar durumuna tasdikli projeye fenni esaslara uygun konuta sahip olma amacı ile herhangi bir konut yapı kooperatifine üye olmayan davalının imarlı yapı yerine imarsız çarpık yapı nizami sağlamaya yönelik kamu zararına olan bu davranışı nedeniyle davalıya yapılan tahsis ve tescilin iptali ve taşınmazın davacı adına tescilini talep etmiştir.
Mahkeme dava tarihindeki Amerikan doları ve Alman Markına karşılık vefa bedeli 100.000.- TL.'nın karşılığı olan 18.354.000.- TL.'yi davacının verilen süre içerisinde yatırmadığından dolayı red etmiştir.
Vefa hakkı Medeni Kanunun 660. maddesi hükmünde belirlenmiş olup, bu maddede "vefa hakkı tapu siciline şerh verildiği surette bu şerhteki müddetle gayrimenkulün herhangi malikine karşı dermayan olunabilir" denilmektedir.
Vefa hakkı 1.3.1989 tarihinde tapuya şerh verilmiş ve bedel olarak 100.000.- TL. gösterilmiştir. Herne kadar aradan uzunca bir süre geçtikten sonra dava açılmışsada taraflar kendi iradeleri ile bedeli belirlemiş olduklarından satış bedelinin vefa hakkı olarak kabul edilmesi gerekir.
Davacı vekili de akit tarihindeki 100.000.- TL. vefa bedelini dosyaya yatırdığına göre bu bedel üzerinden davanın kabul edilmesi gerekirken, dava tarihindeki tesbit edilen bedelin yatırılmadığından bahisle davanın reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, vefa hakkına dayanan tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
Mahkemece, vefa bedeli olarak sözleşmede belirtilen paranın dava tarihindeki alım gücü esas alınarak belirlenen tutarın davacı tarafından ödenmemesi nedeniyle davanın reddine dair verdiği karar, Özel Dairece yukarda belirtilen ilamla bozulmuştur.
Yerel mahkeme depo edilmesi gereken vefa bedelinin sözleşmede öngörülen paranın alım gücüne göre belirlenmesi gerektiğini ileri sürerek direnme kararı vermiştir.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir.
SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA…
HGK. 09.02.2000 T. E:2000/6-64, K:2000/73
Vefa hakkı sözleşmesi nasıl olur?
VEFA HAKKI SÖZLEŞMESİ
TARAFLAR
............... Defterdarlığı (bundan böyle idare olarak anılacaktır) ile .....................Konut Yapı Kooperatifi (bundan sonra sadece kooperatif olarak anılacaktır).
Madde 1- Konu
İlimiz, .............. İlçesi, ................. Mahallesi/Köyünde, ..................Yöresinde bulunan, ....... pafta, .......... ada, ........ parsel numaralı, ................ m2 yüzölçümlü taşınmaz malın/malların ............................. TL bedelle, .......... sıra nolu Millî Emlâk Genel Tebliği hükümlerine istinaden aşağıda belirtilen şartlar dahilinde kooperatife satışından ibarettir.
Madde 2- Ödeme Şekli
Taşınmaz malın bedeli peşin olarak ödenecektir.
Madde 3- Satış Şekli
Hazineye ait taşınmaz mallar, kooperatiflere pazarlık usulü ile doğrudan ve bedeli peşin alınarak satılacaktır. Aynı taşınmaz malı birden fazla kooperatifin talep etmesi durumunda en fazla bedeli teklif eden kooperatif tercih edilecektir.
Madde 4- Ferağ
Taşınmaz malın satış bedeli ile diğer giderlerin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ilgilisi tarafından ödenmesinden sonra tapuda ferağ verilir.
Madde 5- Devir Şartları
a) Söz konusu kooperatiflere satışı yapılan taşınmaz mallar satış amacına aykırı olmamak şartıyla üyelerine kat mülkiyeti esaslarına göre devredilir.
b) Devir yapılan üyeler adına Devletçe verilmiş başka bir hak sahipliğinin sonradan tespit edilmesi halinde verilen hak geri alınır. Kişi bu durumda hiçbir hak talebinde bulunamaz.
Madde 6- Amaç Dışı Kullanım
Bu amaçla yapılan satışlarda, taşınmaz mallar amaç dışında kullanılamaz. Bu hususta mal sahibi Hazinenin Medeni Kanunun 660 ıncı maddesi uyarınca 10 yıl süre ile vefa hakkına sahip olduğu yönünde tapu kütüğüne şerh verilir.
Madde 7- Vergi, Resim, Harç Ve Benzeri Mali Yükümlülükler
Taşınmaz mal/malların satışından ve iş bu sözleşmenin düzenlenmesinden doğan ve ödenmesi gereken her türlü vergi resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler Kooperatife aittir.
Madde 8- Uyuşmazlıkların Çözüm Yeri
Bu Taşınmaz mal/mallar ile ilgili her türlü uyuşmazlıklar; taşınmaz malın/malların bulunduğu yer mahkemeleri ve icra dairelerinde görülecektir.
TARAFLAR
SATICI
ALICI