Ev ve işyeri kiralamalarında kiracı ile mal sahibi arasında sözleşme imzalanıyor. Bu sözleşme TL ile kurulabildiği gibi yabancı para ile de kurulabiliyor. Peki, döviz bazında kira artışı nasıl yapılır?
Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşme oluyor.
Ev ve işyeri kiralamalarında kiracı ile mal sahibi arasında sözleşme imzalanıyor. Bu sözleşme TL ile kurulabildiği gibi yabancı para ile de kurulabiliyor. Sözleşmenin yıllık olarak uzaması halinde kiraya zam yapılabiliyor.
Peki, kira bedelinde zam nasıl hesaplanır? TL ile döviz ile kurulan sözleşmelerde kira zammı farklı şekilde mi hesaplanır?
Kanunen TL ile kurulan sözleşmelerde; Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir.
Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.
Peki, kira sözleşmesi yabancı para ile kurulduysa kira artışı nasıl hesaplanır? Döviz bazında kira artışı nasıl yapılır?
Kanunen sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır.
Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.