Konutlarda, iş yerlerinde, AVM, üniversite ve resmi kurumlar ile büyük yapılarda yer alması zorunlu olan sistemlerdir. Yangını erkenden bildirdikleri gibi yangın esnasında yangını söndürmede de işe yaramaktadırlar.
Yangın güvenlik sistemi nedir, türleri nelerdir?
Yangın güvenlik sistemi; evlerde, iş yerlerin, binalarda yer alması zorunlu olan bir güvenlik sistemidir. Yangını fark eden bu sistem, uyarıları ile hayat kurtarabilir. Ayrıca birtakım özellikleri dolayısıyla yangını kısa bir süre içinde söndürebilir.
Yangın sistemlerinin türleri nelerdir?
Konvansiyonel yangın alarm sistemi ve adresli yangın alarm sistemi olmak üzere yangın alarm sistemleri ikiye ayrılır. Konvansiyonel yangın alarm sistemi geçmişte sıklıkla kullanılan, günümüzde ise belirli bir oranda küçük yapılara kullanılan sistemdir. Adresli yangın alarm sistemi ise gelişen teknoloji ile geliştirilmiş ve büyük yapılarda kullanılan yangın alarm sistemidir.
Konvansiyonel yangın alarm sisteminin özellikleri nedir?
1. Yangın algılama bölgeleri olarak zonlardan oluşur.
2. Yangını algıladığı esnada hangi dedektörden geldiği bilinmez.
3. Açık ve büyük yapılarda kullanıldığı zaman dedektör sayısı fazla olduğundan yangının nereden başladığı tespit edilemez.
Adresli yangın alarm sistemi özellikleri nedir?
1. Yangının hangi bölgeden çıktığı kolayca tespit edilir.
2. Elektronik panellerden oluşur.
3. Dedektörlere hassasiyet ayarları yapılabilir.
4. Adresli yangın alarm sistemleri kendi arasında 3’e ayrılır. Bunlar:
- Analog adresli sistem,
- Elektronik Adresli sistem,
- İnteraktif adresli sistem.
Yangın alarm sistemlerinde hangi dedektörler kullanılır?
1. Duman Dedektörleri: Çıkan yangını dumandan algılar. Optik duman dedektörü ve iyonizasyon duman dedektörü olmak üzere ikiye ayrılır.
2. Isı Dedektörleri: Sabit sıcaklık dedektörü ve Isı artış dedektörü olarak ikiye ayrılır. Yangın esnasında ortam ısısının artması ile devreye giren bir sistemdir.
3. Alev Dedektörleri: Yangın esnasında çıkan alevi algılar.
4. Flaşör ve Sirenler: Yangın çıktığını fark eden dedektörler sonucu ses ve ışık ile insanları uyaran bir sistemdir.
5. Yangın Butonları: Yangını gören kişiler tarafından kullanılır. Yangının diğer kişiler fark edilmesi için kullanılır.
Yangın alarm sistemlerinde ne tür kablolar kullanılır?
Yangın alarm kabloları yangın şartlarında kullanabilecek, dayanıklı, özel maddelerden yapılan kablolardır. Birkaç çeşidi olan kablolar şu özellikleri taşımaktadır:
- J-SH(St)SH FE180 E30/E90 Yangın Alarm Kablosu: 750 santigrat dereceye kadar dayanıklıdır. 180 dakika boyunca enerji sağlar. Yangın esnasında çalışması gereken cihazlara enerji akımı sağlar. Hastane, okul, kamu binaları ve iş merkezleri gibi yapılarda kullanılır. İnce ve çok telli bakırdan oluşan bir yapısı vardır.
-JE-H(St)H FE180/E30 HFFR Yangın Alarm Kablosu: İnsan sağlığını tehlikeye sokacak zehirli gazlar çıkartmayan bu kablolar daha çok AVM, büyük otel ve kongre merkezleri, endüstriyel tesisler, kültür merkezleri, enerji santralleri gibi mekanlarda kullanılır. Yangın esnasında alevi iletmezler. İnce çok telli elektrolitik bakırdan oluşur.
-JH(St)H…Lg HFFR yangın alarm kablosu: Enstrümantasyon ve kontrol mühendisliğinde, endüstriyel elektronikte, bilgisayarlarda, ofis makinelerinde, tüm iletişim sistemlerinde kullanıldığı gibi ses frekans iletiminde, veri transferinde, elektronik amaçlı bilgi iletişiminde ve yangın ihbar kablosu olarak kullanılır. Alev iletmezler. Duman yoğunluğu düşük olan kablolardır. Zehirli gaz çıkartmazlar. Mono telli elektrolitik bakırdan oluşur. Dış kılıf rengi kırmızıdır.
Yangın alarm sistemi kurulurken, kablolarda nelere dikkat edilmelidir?
1. Üretici firmalarına uygun bir şekilde dedektörlerde yer alan zonlar yerleştirilmelidir.
2. Kablo kesitleri hesaplanmalıdır.
3. Önerilen kablo uzunluklarına göre ölçüleri belirlenmelidir.
4. Kablo yükü hesaplanmalıdır.
5. Müdahale edilebilecek şekilde kablolar belli güzergahlara yerleştirilmelidir.
6. Kabloların yerleştirildiği bölgelerde yüksek derecede nem ve su olmamalıdır.
7. Yönetmeliklere uygun maddelerden yapılan kablolar kullanılmalıdır.
Yangın söndürmede kullanılan sistemler nelerdir?
Yangın söndürmek için birkaç sistem vardır. İnsan gücüyle yangın söndürme sistemleri ve geliştirilmiş yangın söndürme sistemleri olmak üzere ikiye ayırabilir. İnsan gücüyle yangın söndürmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
1. Soğutarak söndürme; yanıcı maddenin ısısını suyla alarak söndürme işlemidir.
2. Yanıcı maddeyi dağıtma; yanıcı madde bölünerek ısı derecesi azaltılmış olur.
3. Örtme; yanan maddenin oksijen ile bağlantısını katı maddeler ile kesmeye denir.
4. Boğma; kapalı yerlerde kullanılır. Örtme sistemi şeklindedir.
5. Yanıcı maddenin ortadan kaldırılması; yanan maddeyi bulunduğu ortamdan daha az tehlikeli bir ortama taşımaya denir.
6. Su, kum, karbondioksit gazı, köpük ve HFC 227; bu maddeler yanıcı maddenin oksijen ile temasını keserek yangını ortadan kaldırabilir.
Yangın söndürme sistemleri, yangın söndürmede nasıl yardımcı olabilir?
1. Gazlı söndürme sistemi; sulu ve köpüklü sistemler ile oluşur. Maddi zararın olabileceği mekanlarda kullanılır.
2. CO2 otomatik söndürme; bu sistem yangını algılar algılamaz CO2 gazını mekana bırakır ve ortamın ısı derecesini
düşürerek olası yangını engellemiş olur.
3. FM 200 söndürme sistemi; elektriği iletmez ve genelde bu sistem elektrik kablolarının yoğun kullanıldığı yapılarda tercih edilir.
4. Total FL00DING söndürme sistemi; en güçlü yangın söndürme sistemidir. A,B ve C tipi yangınlarda kullanılır. Elektrik sistemlerine zarar vermez ve korur. Bu yüzden elektriğin yoğun olarak kullanıldığı yapılarda kullanıma uygundur.
Sprinkler sistem nedir, türleri nelerdir?
İnsan müdahalesi olmadan, otomatik olarak devreye giren sistemlere sprinkler sistem denir. Sprinkler başlıkları, sabit boru tesisatı, vanalar ve sisteme basınçlı su sağlayan pompa sisteminden oluşan sprinkler, 6 türe ayrılır. Bunlar:
- Islak Borulu Sprinkler Sistemi: Bu sistem tesisat borularında sürekli basınçlı su hazır beklemektedir.
- Kuru Borulu Sprinkler Sistemi: Bu sistemde borularda düşük basınçlı hava bulunmaktadır. Bu hava sayesinde yangın esnasında boru içinde yer alan su basınç ile patlamaktadır.
- Pre-Action (Ön Tepkili) Sprinkler Sistemi: Tesisat içinde basınçlı ya da basınçsız hava yer almaktadır. Sprinklerin patlaması ile devreye girmektedir.
- Deluge (Baskın) Sprinkler Sistemi: Açık tip sprink başlıkları kullanılmaktadır.
- Köpüklü Sprinkler Sistemi: Su ile karışmış köpük bu sistem içinde bulunmaktadır.
- Su Sisi (Water Mist) Sistemi: Sprinkler başlıkları suyu sis halinde atacak şekilde dizayn edilmiştir.
Yangın dolap sisteminin özellikleri nedir?
1. Basınçlı suyun geleceği hortum bu sistem içinde yer alır.
2. Yangın dolapları, hortumların ve tesisatın sığabileceği yeterli büyüklükte olması gerekir.
3. Profesyonel yangın söndürme ekibinin olmadığı yapılarda bu dolaplar, TS EN 671-1’e uygun şekilde
konumlandırılması lazımdır.
4. Profesyonel ekibin olmadığı yapılarda yuvarlak-sarı sert hortumlar kullanılır.
5. Hortum çapının 25 mm olması, uzunluğunun 30 m’yi aşmaması ve lüle (lans) kapama, püskürtme, fıskiye veya her üçünü birden yapabilmesi gerekir.
6. Profesyonel yangın söndürme ekibinin zorunlu olduğu yapılarda yassı hortumlu yangın dolaplarının TS EN 671-2 standardına uygun olması şarttır.
7. Dolap tasarım debisinin 400 l/dak ve tasarım basıncının en az 400 kPa olması şarttır.
8. 1000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık, toplanma amaçlı ve eğitim binalarında, alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması mecburidir.
9. 30 m’den fazla olmayacak şekilde yangın dolaplarının yerleştirilmesi gereklidir.
10. Yangın dolapları koridor çıkışlarında, merpen sahanlığına yerleştirilmelidir.
Yangın hidrant sistemi özellikleri nedir?
1. Suyu alanın her yerine ileten şebeke sistemidir.
2. İtfaiye ekibine su takviyesi yapmak için kullanılır.
3. Yeraltı ve yerüstü olarak iki farklı tür ile üretilir.
4. Hidrantların arasında uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, 100 m, 125 m ve 150 m olmalıdır.
5. Normal şartlarda hidrantlar arasındaki mesafenin 5 ile 15 m’de yer almalıdır.
Yangından korunmak için hangi ekipmanlar kullanılır?
Yangından korunmak için yangın dolapları, yangın hortumları, seyyar yangın söndürücüler ve kişisel koruyucu malzemeler kullanılır. Yangın hortumları 4’e ayrılır. Bunlar: Yassı tip bez hortumlar, Semirjit yangın hortumları, Kimyasal maddelere dayanıklı hortumlar ve özel yapım hortumlar.
Seyyar yangın söndürücüler ise şöyledir: Kuru tozlu, Karbondioksit, Köpük konsantrasyonlu, Sulu, HCFC Gazlı ve Halakarbonlu.
Kişisel koruyucu malzemeler: Nomex itfaiyesi elbiseleri, Alüminize elbiseler, İtfaiyesi bareti, İtfaiyesi çizmesi, İtfaiyeci elpeni, Temiz hava tüplü solunum cihazları.
Akıllı bina sistemi yangını nasıl önlüyor?
İstanbul’un Fulya semtindeki Polat Tower binasında 17 Temmuz 2012 günü meydana gelen yangın, can ve mal kaybına neden olmadan söndürüldü. Akıllı binanın, dumanın içeri girmesini engelleyen sistemi vardı.
Polat Tower, 152 metre 10 cm yüksekliğinde. Deprem güvenliği yüksek olan binada deprem algılayıcıları bulunuyor. Bu sayede bina, depremi önceden algılayıp otomasyon sistemini devreye sokuyor. Elektrik, gaz ve su sistemini güvenli düzeye çekerek anons ile insanların deprem sırasında uyanık olmalarını sağlıyor.
Polat Tower Residence, dünyada çok az binada bulunan özel 2 yangın merpenine ve bir asansöre sahiptir. Basınçlı temiz hava verilerek dışardaki dumanın içeriye girmesi önleniyor.
Kazan dairelerinde çıkacak sorunlarda tahliye işleminin olanaksız hale gelmesinden yola çıkarak Polat Tower’da kazan dairesi üst katta tutuluyor.
Tehlike anında asansörler en çok ziyaret edilen katlara otomatik yönelerek tahliye işlemini hızlandırıyor. Binanın sahibi Adnan Polat olay yerinde yaptığı açıklamada "Şu an binada herhangi can kaybı yok. Normal günde 1000-1500 kişinin yaşadığı bir bina" dedi. Adnan Polat’ta binanın akıllı sistemli olduğunu böylesine bir yangına otomatik olarak müdahale edecek teknolojiyle donatıldığını hatırlatarak, "Bu sisteme yatırım yapmamız ne kadar doğruymuş gördük oldu" dedi.
