Ana kente bağlantılı olarak kurulan ve onun yükünü azaltmak için çevresinde oluşturulan yerleşim yerleri. Türkiye’nin ilk uydu kentleri, İstanbul’daki Bahçeşehir ve Ataköy’dür. Ankara’nın ilk uydu kenti Eryaman ve Batıkent, İzmir’in ilk uydu kenti Mavişehir’dir.
Bahçeşehir
Uydu kent nedir?
1950'li yıllarda ABD'de yükselen konut politikasıyla pazarlanmaya başlayan, kent merkezinde barınmakta orta sınıfın kentin çeperlerinde yeniden yerleştirildiği, "kendi kendine yeten" ve kent merkeziyle fiziksel ilişkisi kopuk olan site benzeri yapılı çevreler mimarlık ve şehircilik literatüründe 'uydu kent' olarak tanımlanıyor.
Uydu kentlerin gecekondu bölgelerinden en büyük ayrımı, rastgele değil, alt ve üst yapılarıyla tasarlanarak yapılmış olmalarıdır. Uydu kentte yaşayanlar genellikle çalışmak için ana kente giderler.
Uydu kentler, ana kente bağlantılı olarak kurulan ve onun yükünü azaltmak için çevresinde oluşturulan yerleşim yerleridir.
Uydu kentler, kimler için yapılmıştır?
Uydu kentlerin gecekondu bölgelerinden en büyük ayrımı, rastgele değil, alt ve üst yapılarıyla tasarlanarak yapılmış olmalarıdır. Uydu kentte yaşayanlar genellikle çalışmak için ana kente giderler.
Türkiye’deki ilk uydu kentler hangileridir?
Türkiye'deki uydu kentlerin ilk örneklerinden birisi olarak İstanbul'daki Bahçeşehir gösterilebilir. Daha yeni olanlar arasında yine İstanbul'daki Kayaşehir ve Ankara'daki Batıkent, Eryaman, İzmir'deki Mavişehir ile yine İstanbul'daki Ataşehir, Ataköy, Mimaroba, Sinanoba gibi yerleşimler sayılabilir. İstanbul Pendik'te yeni yapılanan uydukent de örnek gösterilebilir.
Türkiye’nin ilk uydu kenti Bahçeşehir’in özellikleri nelerdir?
Bahçeşehir namı diyar Şehr-i Bahçe ya da Süper Kent, Küçükçekmece Gölü'nün kuzeybatısında yer alan TOKİ tarafından toplu konut projeleri çerçevesinde yapılaşmaya açıldığı son 15 yıl içinde planlı bir şekilde büyüyerek örnek bir uydu kent halini alan, kendi belediyesi olan ve toplu yapılaşması hızla devam eden bir İstanbul semtidir. Bahçeşehir sahip olduğu lüks konutlarıyla çok yüksek gelire sahip insanlara hitap etmektedir. Sahip olduğu çeşitli iş yerleri ve ofislerle de bir iş ve ticaret merkezi olma özelliği de taşımaktadır Bahçeşehir'de yapılan son konutlar TOKİ tarafından yapılmıştır.
Bahçeşehir toplu konut alanı, İstanbul şehir merkezinin 25 kilometre batısında yer almakta ve TEM Otoyolu ile İstanbul'un her semtine kesintisiz yollar ile bağlanmaktadır. Türkiye'yi Avrupa'ya bağlayan İstanbul - Edirne demiryolunun yaklaşık 3 kilometrelik kısmı bu alanın içinden geçmekte, Ispartakule tren istasyonu burada bulunmaktadır.
Bahçeşehir projesi 4.703.000 m²'lik alan içerisinde, toplam 15.400 konutun oluşacağı bir uydu kent projesi olarak planlanmıştır. Bahçeşehir'de kişi başına 12 m² yeşil alan düşmekte ve ağaçlandırmanın devamlılığını sağlamak için de 40.000 m²'lik bir alan fidanlık olarak kullanılmaktadır.
Yeşil alanların sulanmasına kaynak sağlamak amacı ile atık su arıtma tesisi kurulmuştur, tesisin ana amacı hem çevre kirliliğini önlemek hem de yeşil alanların sulanmasına yardımcı olmaktır.
Türkiye'nin ilk ve en büyük yapay göleti, 300.000 m²'lik yeniden yapılanma alanı bu kompleks içinde yer almaktadır. 26.000 m²'lik göletin yer aldığı komplekste, çeşitli restoranlar, özel kulüpler, bar, disko, çay bahçesi ve atlı spor gibi tesisler bulunmaktadır.
Bugüne kadar tamamlanmış ve faaliyete geçmiş 1 fen ve teknoloji lisesi, 4 özel ilk-orta öğretim, 2 resmi ilköğretim okulu, 1 resmi lise, 2 özel lise, 2 sağlık merkezi (resmi-özel), karakol, amfitiyatro, PTT santralı, kültür eğlence ve alışveriş merkezleri kullanıcıların hizmetindedir.
Türkiye'nin en önemli, dünyanın sayılı uydu kent projelerinden biri olan Bahçeşehir projesi, 1996 yılında Birleşmiş Milletler Habitat II Konferası çerçevesinde, "Kurumsal Uygulamalar ve Projeler" ödülüne, 1997 yılında da Kanada'da "Yeni Kentsel Yerleşim Anlayışı" ödülüne layık görülmüştür.
Bahçeşehir ve Başakşehir hakkında daha detaylı bilgiler için tıklayın!
Ataköy uydu kent projesi ne zaman gerçekleştirildi?
1957 yılında Türkiye Emlak Kredi Bankası tarafından yapılmaya başlanan Ataköy, bugün ortalama bir ilden daha kalabalık. Bakırköy ilçesinde yer alan Ataköy Türkiye’de uygulanmış ilk uydu kent projelerinden biri.
Emlak Bankası’na ait bir proje olan Ataköy, bugün 11 kısıma yayılan apartman bloğu tarzındaki yapılarıyla, ortalama bir ilden fazla nüfusu barındıran bir yerleşim yeri. Sınırları içinde yer alan Ataköy, Yunus Emre Kültür Merkezi, Bakırköy Belediye Konservatuarı, Galleria Alışveriş Merkezi, Ataköy Marina, Atrium AVM gibi kurum ve merkezleri de barındırıyor.
Bahçelievler’in Şirinevler semtine komşu ve iki semt birbirlerine E-5 (D-100) Karayolu üzerinden bir üst geçitle bağlanıyor.
Ataköy bugünkü haliyle, merkezlere yakınlığı, yapıların kalitesi, park ve yeşil alanlarıyla İstanbul’un en lüks semtlerinden biri. Bölgede hala inşa edilmekte olan Residence tipi lüks siteler semtin değerini giderek arttırmakta. Sonradan yapılan Bahçeşehir, Ataşehir’e ilham vermiş olsa da, yeni yapılan bu siteler konumundan dolayı Ataköy’ün artılarına sahip olamadı.
Ataköy bugün dört muhtarlık tarafından yönetiliyor. Ataköy’deki sitelerin yapımı, Türkiye Emlak Kredi Bankası tarafından 1957 yılında başlandı. Ataköy 1’inci kısımda 55 apartman bloğu planlanmıştı. İnsanların birinci kısıma gösterdiği ilgiden sonra, Ataköy 2’nci kısmın inşaatı kaçınılmaz oldu.
Baruthane: Ataköy’ün olduğu yerde bulunan II. Mahmut tarafından 1700 de Ermeni Mimarbaşı Balyan Usta’ya yaptırılan Bakırköy Barut Fabrikası, bugün Yunus Emre Kültür Merkezi olarak kullanılıyor.
Ataköy Plajı ve Moteli: Ataköy Plajı’nın düzenlenmesine, sitelerin yapımıyla birlikte 1958 yılında başlandı. Plaj, arazinin doğal ve topoğrafik özellikleriyle uyumluydu. Soyunma odaları, kum plajı, gazinosu ve parkı vardı. Bu özellikleri ile Ataköy Plajı, döneminin en iyi plajlarından biri oldu.
Galleria: Türkiye’nin ilk alışveriş merkezi. Dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın desteğiyle inşasına başlanan yapı, Amerika Teksas’ta bulunan Houston Galleria Alışveriş Merkezi’nden ilham alınarak tasarlanmıştı.
Mimaroba uydu kent projesi ne zaman hayata geçirildi?
Mimaroba, İstanbul ilinin güney-batısında yer alan Büyükçekmece ilçesine bağlı Batıköy mahallesinde bulunan bir uydu kenttir.
Kentin alt ve üstyapı çalışmaları Sinanoba gibi Tekfen inşaat tarafından yapılmıştır. 1998 yılında tamamlanan ve Emlak Bankası konutları, Kiptaş ve Toki'nin yaygın olduğu Mimaroba uydu kendi, Sinanoba ile bir bütün olarak gözükür. Batıköy, Mimaroba'da daha çok alışveriş yapılabilecek yerler ağırlıklıdır. Bunlardan bazıları: Atrium, VIP Çarşı, Makro Çarşı, Batıköy Çarşı, Colorist Tic. Merkezi. Ayrıca çarşıların yanında Corner Life ve Aymerkez adında bölgenin iki AVM'si vardır.
Uydu kentin 3 tarafı Marmara deniziyle çevrilidir. Türkiye'nin en büyük yeşil yaşam parkı 255000 metrekare ile bölgede yer almaktadır.[kaynak belirtilmeli] Ayrıca Büyükçekmece deve bağırtan yokuşu diye tabir ettiğimiz rampadan inerken gözüken ve yarımada konumunda olan Mimaroba yarımadanın en kuzey kısmında yer almaktadır. Mimaroba ve Sinanoba 2008'den önce Mimarsinan beldesi belediye başkanlığına bağlıyken çıkan yasa ile Büyükçekmece İlçe Belediyesine dahil olmuştur.
Bölgeye ulaşım;
HT48 Hünkartepe-Sinanoba-Tüyap Metrobüs (İETT)
76TM Tepecik Kiptaş- Sinanoba- Tüyap Metrobüs (İETT)
E-60 Mimarsinan- Mecidiyeköy (İETT)
448 Güzelce-Sinanoba-Yenibosna ÖHO
ile sağlanabilir.
Ayrıca; Batıköy E-5'ten geçen 303 Silivri 304 Kumburgaz Özel Halk Otobüsüyle Büyükçekmece'den Mavi Beyaz Sinanoba- Mimaroba minibüsüyle sağlanmaktadır.
Sinanoba uydu kent projesinin detayları neler?
Sinanoba, İstanbul ilinin güney-batısında yer alan Büyükçekmece ilçesine bağlı Batıköy mahallesinde bulunan bir uydu kenttir.
Kentin alt ve üstyapı çalışmaları Tekfen inşaat tarafından yapılmıştır. Emlak Bankası-Toki-Kiptaş vb. konutların ağırlıkta olduğu uydu kentte Toplu Konut olarak, 3215 konut, 147 villa ve 4 alışveriş merkezi bulunmaktadır, ve 1998 yılında tamamlanmıştır. Sinanoba Mimaroba ile birlikte Büyükçekmece'nin Batıköy mahallesinde yer almaktadır. İçerisinde bütün sosyal donatılara, alt yapı ve üst yapıya sahip olan Uydukentin, 3 tarafı Marmara deniziyle çevrilidir. Türkiye'nin en büyük yeşil yaşam parkı 255000 metrekare ile bu bölgede yer almaktadır. Ayrıca Büyükçekmece deve bağırtan yokuşu diye tabir ettiğimiz rampadan inerken gözüken ve yarımada konumunda olan Sinanoba yarımadanın en uç kısmında yer almaktadır. Mimaroba ile birlikte Mimarsinan Belde Belediyesine bağlı iken 2008 de kanun değişikliğiyle beraber Batıköy Mahallesi olarak Büyükçekmece Belediyesi'ne bağlandılar.
Bölgeye ulaşım;
HT48 Hünkartepe-Sinanoba-Tüyap Metrobüs (İETT)
76TM Tepecik Kiptaş- Sinanoba- Tüyap Metrobüs (İETT)
E-60 Mimarsinan- Mecidiyeköy (İETT)
448 Güzelce-Sinanoba-Yenibosna ÖHO
Ayrıca; Batıköy E-5'ten geçen
303 Silivri
304 Kumburgaz Özel Halk Otobüsüyle
Büyükçekmece'den Mavi Beyaz Sinanoba- Mimaroba minibüsüyle sağlanmaktadır. (Kaynak: Vikipedi)
Ankara'nın ilk uydu kenti Eryaman’ın özellikleri nelerdir?
Eryaman Mahallesi’nin kuzeyinde Tunahan Mahallesi, doğusunda Altay Mahallesi, güneyinde Atakent Mahallesi ve batısında Yunus Emre Mahallesi bulunur. Ankara Çevre Yolu ve Ayaş-Ankara Yolu Bulvarı (Ayaş Yolu) bu mahalleden geçer.
Eryaman, Ankara'nın Etimesgut ilçesindeki büyük bir mahallenin adıdır. Aynı zamanda bu mahalleyi de içine alan ve 5-6 mahalleden oluşan semtin de adıdır. Türkiye'nin en modern yerleşim projelerinden biri olarak başlamıştır. 1990'lı yıllarda Turgut Özal tarafından TOKİ'ye yaptırılan semte 2005'ten sonra TOKİ tarafından yeni konutlar yapılmıştır. Etaplardan oluşur. Ayrıca genelde evler çok katlıdır. Villalar bölgesinde ise tripleks ikiz evlerden oluşan siteler vardır.
Eryaman hakkında detaylı bilgiler için tıklayın!
MESA’nın patronu Erhan Boysanoğlu, uydu kentleri nasıl değerlendiriyor?
Türkiye'de konut sektöründeki son 25 yıllık süreçte en önemli gelişmenin, gerçek anlamda 'toplu konut' projelerinin hayata geçirilmesi olduğunu belirten Mesa Grup Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu 1980 öncesinde 50-100 daireli birkaç bloktan oluşan sitelere 'toplu konut' denirken, günümüzde ise artık fiziksel ve sosyal altyapısı ile küçük ölçekli kent parçacıkları yapılmaya başlandığını söyledi.
Sabah Gazetesi’nin 22 Nisan 2010 tarihli haberine göre; Boysanoğlu, bu anlamdaki ilk projenin İstanbul Ataköy'de o zamanki Emlak Bankası ile MESA'nın gerçekleştirdiği toplu konut projesi olduğunu hatırlatarak, çağdaş anlamdaki belki de ilk toplu konut projesinin Ankara'da gerçekleştirdikleri "MESA Koru Sitesi" projesi olduğunu ifade etti.
İLK UYDUKENT BAHÇEŞEHİR
Gerek ölçek, gerekse donatıları dikkate alındığında, Türkiye'nin en büyük uydu kent projesinin ise; yaratıcı ortaklardan birinin de MESA olduğu, İstanbul Bahçeşehir Projesi olduğu bilgisini veren, Bahçeşehir uydu kent projesinin dünya çapında ses getirmiş, ödüller almış ve sektörün kilometre taşlarından biri olduğunu kaydetti.
KENTSEL DÖNÜŞÜM ÖNEM KAZANDI
BOYSANOĞLU, sağlıksız kent parçalarının, daha güvenli ve yaşanabilir hale gelmesi için Türkiye'de ilk adımı, yine MESA olarak atma başarısını gösterdiklerini belirterek, 1980'lerde Ankara Çankaya Belediyesi ile beraber Gazi Osman Paşa semtindeki bir grup gecekondu sahibiyle anlaşarak, derme çatma evler yerine, modern binalar yaptılarını söyledi.
İNŞAATTA SİSTEMLER DE GELİŞTİ
BÜYÜK çaptaki öncü projelerin gelişmesindeki en büyük katkının çelik Tünel Kalıp Sistemi olduğunu söyleyen Boysanoğlu, "Bu teknoloji için Ankara'da Tünel Kalıp Fabrikası kurduk ve sadece kendimize değil Türkiye'deki diğer meslektaşlarımıza da sunarak eriştiğimiz kaliteyi Türk inşaat firmalarına kazandırdık" diye konuştu.
Önerilen Bağlantılar : TOKİ indirim 2016